Diplomatieke repareerwerk is begonnen

Woensdag is een speciale gezant van de Chinese overheid in Hanoi aangekomen voor de eerste besprekingen op regeringsniveau sinds de bilaterale relatie begin mei in zwaar weer terecht kwam.

Yang Jiechie is China's topdiplomaat en wordt beschouwd als de architect van China's huidige buitenlandbeleid. Hij maakt als buitenlandexpert deel uit van het kabinet dat leiding geeft aan het landsbestuur en staat in de hiërarchie boven de minister van buitenlandse zaken Wang Yi.

Met alle égards

Vandaar dat Yang op hoog niveau werd ontvangen door vice-premier en minister van buitenlandse zaken Pham Binh Minh. De twee lieten zich plichtmatig fotograferen waarbij er alleen bij Yang een flauwe glimlach vanaf kon.

Daarna werden mediavertegenwoordigers weggestuurd. Er zijn geen persconferenties gepland. Later op woensdag zal Yang ook de Vietnamese premier Nguyen Tan Dung ontmoeten en met hem dineren.

Potje betalen

Hoog op de Chinese agenda staan de Vietnamese vergoedingen voor de schade die bij anti-Chinese rellen is aangericht. Daarbij werden tientallen fabrieken beschadigd en soms tot de grond toe afgebrand. Er werden minstens vier Chinese staatsburgers gedood en nog eens 300 raakten gewond. China vond de situatie zo dreigend, dat ze duizenden staatsburgers uit Vietnam heeft geëvacueerd.

Maar de twee ontkomen er niet aan de onderliggende reden voor deze geweldsuitbarsting te bespreken. Op 1 mei plaatste China een boorplatform in een deel van de Zuidchinese-Zee waarvan zowel China als Vietnam claimen dat het tot hun exclusieve economische zone behoort.

Status quo handhaven

Sindsdien wordt er op zee een gevaarlijk kat-en-muisspelletje gespeeld, waarbij partijen elkaar van provocaties en geweld beschuldigen.

Over de vraag wie de controle in het zeegebied heeft, zullen Vietnam en China het niet snel eens worden. Maar mogelijk kunnen partijen wel werkbare afspraken maken over activiteiten in het omstreden gebied. Vietnam zal aansturen op een moratorium van werkzaamheden zolang het territoriale dispuut niet is opgelost.

Commercieel belang

China zegt dat het boorplatform gasvoorraden heeft aangetroffen die groot genoeg zijn om rendabel te exploiteren. Het geeft daarmee het signaal af dat het door wil gaan commerciële activiteiten in het gebied te ontwikkelen.

Vietnam dreigt het territoriale dispuut -zeer tegen de zin van Beijing- voor te leggen aan het internationale hof van arbitrage in Den Haag.