China veroordeelt drie transparantie-activisten

Wei Zhongping en Liu Ping kregen een gevangenisstraf van 6,5 jaar; Li Sihua gaat drie jaar de cel in. De drie werden beschuldigd van het veroorzaken van problemen. Ze werden aangehouden nadat ze zich hadden laten fotograferen met een spandoek waarop om meer openheid wordt gevraagd.

Het trio maakt deel uit van de Beweging van Nieuwe Burgers, die binnen het eenpartijssyteem een aantal hervormingen wil doorvoeren. Zo eisen zij transparantie van de vermogens van China's leiders en hun families. In januari werd de oprichter van de beweging, Xu Zhiyong, al veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf, ook wegens het veroorzaken van problemen.

Kritiek mag (alleen na toestemming)

Woensdag maakte het staatsbureau voor pers, film, radio en tv bekend dat journalisten voortaan alleen nog kritische verhalen mogen publiceren na voorafgaande toestemming van hun werkgever. Bovendien is het journalisten voortaan verboden een eigen website te beginnen om daarop ongeautoriseerde verhalen te publiceren. Het is uit de regels niet duidelijk welke verhalen als 'kritisch' moeten worden beschouwd.

De regels zijn volgens het staatsbureau ingesteld om te voorkomen dat journalisten hun medium misbruiken om anderen af te persen, in opdracht te belasteren of om tegen betaling reclame te maken. Maar critici wijzen er op dat de regels ook als effect zullen hebben dat uitgevers en hoofdredacteuren zelfcensuur zullen toepassen om problemen met autoriteiten te voorkomen.

Advocaten vrezen nieuwe gedragsregels

Onder Chinese advocaten circuleert een ontwerptekst van een gedragscode die hun beroepsvereniging wil invoeren. Daarin staat dat advocaten geen 'misleidende uitspraken' in de media of op het internet mogen doen over de rechtszaken waarin ze optreden. Ook is kritiek op het juridische en politieke systeem en de communistische partij verboden. Het concept is aan persbureau Reuters gelekt.

De Chinese Advocaten Associatie heeft de mogelijkheid bindende gedragsregels op te stellen en te effectueren; de beroepsvereniging kan de bevoegdheid van zijn leden intrekken om als advocaat op te treden. Advocaten vrezen dat zij de facto monddood worden gemaakt, als de beroepsvereniging bepaalt welke uitspraken misleidend zijn. Chinese advocaten zoeken vaak de publiciteit over misstanden om de publieke opinie te mobiliseren.

UPDATE - Het staatsbureau voor pers, film, radio en tv ontkent dat het kritische journalisten de mond wil snoeren. Het zegt vrijdag tegen persbureau Xinhua dat de nieuwe regels verkeerd zijn geïnterpreteerd en alleen zijn bedoeld om misbruik door malafide journalisten tegen te gaan.