Journalisten moeten tekenen voor vertrouwelijkheid

Nieuwe gedragsregels voor de media zijn al op 30 juni van kracht geworden, maar Chinese journalisten lazen er dinsdagmiddag pas over toen persbureau Xinhua er een artikel over publiceerde. Belangrijkste regel is dat nieuwsorganisaties voortaan al hun medewerkers een geheimhoudingsverklaring moeten laten tekenen.

Daarin staat vastgelegd dat de medewerkers staatsgeheimen, bedrijfsinformatie en ongepubliceerde informatie niet mogen bediscussiëren of delen, noch in persoonlijke gesprekken, noch op het internet, noch met buitenlandse media. Het kopiëren, opnemen of opslaan van staatsgeheimen is voortaan verboden. Journalistieke organisaties moeten een protocol maken hoe geheime informatie wordt opgeslagen, wie er toegang toe heeft en hoe het eventueel moet worden vernietigd.

Malafide journalisten

De nieuwe regels van het staatsbureau voor pers, film, radio en tv volgen op een richtlijn over kritische artikelen. Op 18 juni maakte het staatsbureau bekend dat journalisten voortaan alleen nog kritische verhalen mogen publiceren na voorafgaande toestemming van hun werkgever. Bovendien is het journalisten voortaan verboden een eigen website te beginnen om daarop ongeautoriseerde verhalen te publiceren.

De regels zijn volgens het staatsbureau ingesteld om te voorkomen dat malafide journalisten hun medium misbruiken om anderen af te persen, in opdracht te belasteren of om tegen betaling reclame te maken. Maar critici wijzen er op dat de regels ook als effect zullen hebben dat uitgevers en hoofdredacteuren zelfcensuur zullen toepassen om problemen met autoriteiten te voorkomen.

Vage terminologie

Met de regels die daar dinsdag aan zijn toegevoegd, sluit het staatsbureau de mogelijkheid af voor journalisten om informatie die hun medium niet wil publiceren langs andere weg naar buiten te brengen.

Chinese journalisten reageerden woensdag (anoniem) verbaasd over de nieuwe regels. Ze hekelen de vage terminologie; wat is een 'kritisch verhaal'? En wanneer is informatie 'staatsgeheim; ook niet onbelangrijk in een land waar autoriteiten soms met terugwerkende kracht informatie tot geheim verklaren. Ze vrezen dat ze zonder het te weten de regels overtreden en hun baan verliezen of worden vervolgd.

Ideologiecursus

De Chinese overheid is de afgelopen maanden druk bezig de controle op de Chinese media en het internet te verstevigen. Chinese journalisten werden verplicht een cursus Marxistische journalistiek te volgen. Verschillende journalisten zijn gearresteerd wegens het verspreiden van geruchten. En in april werd de gepensioneerde journaliste Gao Yu gearresteerd op verdenking van het lekken van een staatsgeheim aan een buitenlandse nieuwsorganisatie.

Een vertaling van de richtlijn vind je hier.