Hervorming moet rechtspraak onafhankelijker maken

Het Chinese hooggerechtshof heeft woensdag een nieuw vijfjarenplan gepresenteerd. De financiering van rechtbanken wordt van een lokaal naar provinciaal niveau getild. Nieuwe rechters worden voortaan provinciaal geworven. En het overleg van rechters met liaison-ambtenaren van het lokale gezag wordt geschrapt.

Met deze maatregelen wil het hooggerechtshof de banden tussen lagere rechters en lokale autoriteiten losser maken. In dit licht past ook de maatregel dat de lokale rechtbankpresident het recht verliest rechters te promoveren en hun salaris vast te stellen. In plaats daarvan komt er een systeem dat de prestaties en de kwaliteit van de rechters objectiveert. Ook hebben rechters geen goedkeuring van hun superieuren meer nodig om vonnis te kunnen wijzen.

Kwaliteit omhoog

Andere maatregelen om de kwaliteit van de Chinese rechtspraak te verbeteren zijn de vorming van gespecialiseerde rechtbanken voor milieudelicten en disputen over intellectueel eigendom. Deze zaken zijn vaak zo ingewikkeld, dat rechters niet altijd over voldoende kennis beschikken om erover te kunnen oordelen.

Ook mogen ervaren rechters die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt een paar jaar doorwerken om hun expertise voor de rechtspraak te behouden.

Partij houdt invloed

De maatregelen worden op proef ingevoerd in Shanghai, Guangdong, Jilin, Hubei, Hainan en Qinghai. Bij succes zullen ze in de rest van China worden doorgevoerd.

Helemaal los van politieke invloed worden Chinese rechters nog niet. Zo zullen de provinciale comité's die lagere rechters werven niet alleen uit ervaren juristen, maar ook uit partijfunctionarissen bestaan.

Kwaliteit bewijs

In november kondigde het hooggerechtshof al een instructie af, waarin rechters wordt opgedragen streng toe te zien op illegaal verkregen of gefabriceerd bewijsmateriaal en verklaringen die onder druk tijdens het verhoor zijn afgelegd.