Het is officieel: Zhou Yongkang verdacht van corruptie

Geruchten gingen al langer, maar velen twijfelden of Xi Jinping het groene licht zou geven om de invloedrijke Zhou aan te pakken. Maar dinsdagmiddag kwam de officiële bevestiging: 'Het centrale comité van de communistische partij van China heeft besloten om een onderzoek in te stellen naar Zhou Yongkang wegens overtredingen van de partijregels.'

Zhou is een van de machtigste Chinese leiders van de afgelopen tien jaar. Hij was verantwoordelijk voor de binnenlandse veiligheid en beschikte daarvoor over een astronomisch budget van bijna 100 miljard euro; hoger dan de defensiebegroting. Vanaf 2007 maakte hij vijf jaar deel uit van het staand comité van het politbureau; de (toen nog) negen mannen die de dagelijkse leiding van de Volksrepubliek vormen. Hij ging in maart 2013 met pensioen.

Zelfverrijking

Zhou zou zich eerder in zijn carrière hebben verrijkt bij olie- en grondtransacties. Voordat hij in 2003 zijn politieke toppositie verwierf, was Zhou van 1996 tot 1998 de algemeen directeur van staatsoliemaatschappij China National Petroleum Company en van 1999 tot 2002 partijsecretaris in de provincie Sichuan.

In augustus vorig jaar kwamen de eerste onbevestigde berichten over een onderzoek naar de handel en wandel van Zhou. Die leken te worden bevestigd doordat oud-medewerkers van Zhou werden aangehouden vanwege corruptiebeschuldigingen. Gesuggereerd werd dat de anti-corruptiewaakhond via de 'vliegen' op zoek was naar bewijs tegen 'tijger' Zhou.

Zhou-gate

In maart onthulde Reuters dat ook naaste familieleden van Zhou waren gedetineerd. Om corruptie van Zhou aan te tonen, zouden in totaal 300 personen zijn gedetineerd door de commissie die toeziet op de interne partijdiscipline. Het gaat om Zhou zelf, directe familieleden, zakenrelaties, maar ook zijn voormalige persoonsbeveiligers, secretaresses en chauffeurs.

In het onderzoek zou beslag zijn gelegd op banktegoeden en goederen (huizen, auto's, kunst, baar goud) met een totale waarde van 90 miljard yuan (11 miljard euro). Als de informatie klopt, is de zaak-Zhou een corruptieschandaal van ongekende omvang.

Rechtszaak aanstaande

President Xi Jinping heeft sinds zijn benoeming een grote anti-corruptiecampagne opgestart. Hij heeft daarbij altijd gezegd dat daarbij zowel 'vliegen als tijgers' het doelwit vormen; niet alleen lagere ambtenaren, maar ook de politieke top.

In de zaak Zhou lijkt hij die belofte te houden. Zhou is weliswaar met pensioen, maar behoort tot een invloedrijke factie binnen de Chinese politiek. Hij wordt gerekend tot de medestanders van Bo Xilai, die vorig jaar ten val werd gebracht. Politieke motieven kunnen dus zeker een rol spelen bij het onderzoek naar Zhou. Als in China een officieel onderzoek wordt aangekondigd, hebben de anti-corruptiespeurders van de partij doorgaans al voldoende bewijs verzameld om een kant-en-klare zaak aan de openbare aanklagers over te dragen.