'Bloedbad Xinjiang was neergeslagen demonstratie'

Wat is er maandagmorgen gebeurd in Elixku en Huangdi, twee dorpjes in de buurt van Kashgar? Volgens lokale autoriteiten viel een grote groep mannen een politiebureau en overheidsgebouwen aan, staken zij auto's in brand en hakten ze met messen en bijlen in op voorbijgangers. Zij zouden tientallen slachtoffers hebben gemaakt en om de orde te herstellen zou de politie tientallen aanvallers hebben gedood.

Maar volgens het Wereld Oeigoers Congres in München en de Amerikaans-Oeigoerse Associatie in Washington hebben Chinese veiligheidstroepen een bloedbad aangericht bij een demonstratie. Volgens beide organisaties zijn er zeker 33 doden gevallen, maar mogelijk wel 100. De demonstranten zouden hun ongenoegen hebben willen uiten over maatregelen van de Chinese overheid gedurende de ramadan. Bovendien zou er boosheid zijn over een door veiligheidstroepen gedode familie. Beide belangenorganisaties van uitgeweken Oeigoeren beroepen zich op hun netwerk in Xinjiang.

Anders dan normaal

Er is wel iets vreemds aan de gebeurtenissen. Veel geweld in de regio haalt de pers nooit. Maar de Chinese overheid is de laatste maanden wel betrekkelijk open over terreur van separatisten in Xinjiang. Aanslagen worden vrijwel direct door staatsmedia gemeld, inclusief opgave van aantal doden en gewonden. Lokale autoriteiten zijn dan doorgaans voor de media beschikbaar voor commentaar. China heeft daar belang bij, omdat het de legitimiteit van zijn anti-terreurmaatregelen wil aantonen.

In dit geval duurde het meer dan 24 uur voordat Xinhua berichtte dat zich in de Kashgar-regio een incident had voorgedaan. Het bericht kwam pas nadat verschillende westerse media al tips hadden ontvangen over een ernstig geweldsincident. Woensdag is er nog steeds onduidelijkheid over het dodental en de verdeling tussen het aantal gedode voorbijgangers en aanvallers. Lokale autoriteiten weigeren tot nu toe commentaar of houden zich onbereikbaar. Als er inderdaad sprake is van 33 doden of meer, is het een van de bloedigste aanslagen in Xinjiang tot nu toe.

Informatie moeilijk te verkrijgen

Het is moeilijk vast te stellen wat er werkelijk is gebeurd. In het uitgestrekte en dunbevolkte Xinjiang zijn nauwelijks journalisten of ngo's actief. Lokale media staan onder controle van propaganda- en censuurambtenaren. Voor buitenlanders is het moeilijk, zo niet onmogelijk vrij informatie te vergaren.

Evenals de Chinese overheid, hebben ook de Oeigoerse belangengroepen belang bij het spinnen van de gebeurtenissen.