Vierde plenum in teken van hervormingen recht

Volgens het politieke bureau van het Centraal Comité, dat de agenda van het plenum voorbereidt, zijn wijzigingen van China's rechtssysteem noodzakelijk voor het voortbestaan van de Volksrepubliek.

"[Een goed] rechtssysteem is noodzakelijk als het land economische groei, een schone overheid, sociale rechtvaardigheid en een goed milieu nastreeft", aldus een verklaring van het politieke bureau. "Een bestuur op basis van de wet vormt de sleutel tot het leiderschap van de partij, welzijn van het volk, verdergaande hervormingen en stabiliteit op de lange termijn."

Grotere rol voor rechters

Waarschijnlijk zal het vierde plenum hervormingen goedkeuren die in het verlengde liggen van beleid dat nu al op proef is ingevoerd. Het gaat dan om strengere bewijsregels voor politie en aanklagers, het uitbannen van gedwongen bekentenissen (marteling) en betere motivatie van vonnissen, zoals het Hooggerechtshof in november aankondigde.

Bovendien wordt in zes regio's geëxperimenteerd met nieuwe regels die de banden tussen lagere rechters en lokale autoriteiten losser maken. In het vijfjarenplan van het Hooggerechtshof staat dat de financiering van rechtbanken van een lokaal naar provinciaal niveau wordt getild. Nieuwe rechters worden voortaan provinciaal geworven. En het overleg van rechters met liaison-ambtenaren van het lokale gezag wordt geschrapt.

Verbeteringen noodzakelijk

Het zwakke rechtssysteem is een groot probleem in China. Niet alleen voor de burgers, maar ook buitenlandse investeerders worden vanwege gebrekkige rechtszekerheid afgeschrikt.

Het is China's leiders een doorn in het oog dat nationaal beleid in de praktijk wordt gesaboteerd, door lagere rechters die onder een hoedje spelen met lokale bestuurders en ondernemers. Daardoor is bijvoorbeeld milieubeleid niet effectief. Het is echter onwaarschijnlijk dat de rechtspraak volledig onafhankelijk wordt; de partij wil invloed houden op de benoeming en besluitvorming van rechters. 

Machtige besluitmachine

Het Centraal Comité is in feite de machtigste club van China. Hier vindt politiek inhoudelijke discussie plaats over de koers van de Volksrepubliek. Het plenum is een vergadering waar het Centraal Comité en subcomités in hun complete bezetting bij elkaar komen. Een plenum is dé plek om plannen en hervormingen te lanceren.