China investeert 20 miljard in India

Een nieuwe start wilden ze maken: de kersverse Indiase premier Narendra Modi en de Chinese president Xi Jinping. Om een persoonlijke relatie te ontwikkelen had Modi zijn Chinese gast uitgenodigd in Gujarat, de staat waar hij vandaan komt en politiek carrière maakte.

Contracten lagen klaar voor de aanleg van nieuw spoor, modern materieel en renovatie van stations, evenals de aanleg van twee industrieterreinen in Gujarat en Maharashtra. Ook willen beide landen gaan samenwerken op het gebied van nucleaire energie en ruimtevaart.

Teleurstelling na hoge verwachtingen

Maar een incident gooide roet in het eten. Vorige week legde Chinese genietroepen een weg aan in een gebied waarvan India de controle claimt. En nu is India teleurgesteld. Twintig miljard is niet niets, maar Indiase kranten spreken desondanks van een mager resultaat. Zij hadden gedacht dat Xi minimaal met 35 miljard dollar aan contracten zou komen. Dat is namelijk het bedrag aan investeringen dat Modi en de Japanse premier Shinzo Abe vorige maand overeenkwamen. De verwachting was dat China dat bedrag zou overtroeven.

En Modi voelde zich gedwongen om tegenover Xi een ferme uitspraak te doen over het grensconflict. Modi zei dat hij vaart wilde achter een definitieve oplossing: "Eerst moeten we zorgen voor vrede aan onze grenzen. Als die er is, [...] kunnen we het werkelijke potentieel van onze samenwerking realiseren." Terwijl China liever nu zaken wil doen en moeilijke gesprekken over een stippellijn op de kaart voor zich uit wil schuiven.

Nadruk op business

Maar de economische belangen zijn groot. Xi legde dan ook de nadruk op economische en politieke samenwerking. Hij noemde beide landen sneltreinen op het gebied van regionale economische ontwikkeling, maar ook de ankers van regionale veiligheid.

"China en India hebben samen een bevolking van meer dan 2,5 miljard mensen", zei Xi. "Als wij met één stem spreken zal de hele wereld luisteren." Xi zei tijdens het bezoek dat hij zich sterk wil maken voor een Indiaas lidmaatschap van de Shanghai Samenwerkingsorganisatie, de Aziatische tegenhanger van de Navo.

Plek voor India in Veiligheidsraad

Ook wil Xi dat India een permanente plek krijgt in de VN Veiligheidsraad. India is met 1,2 miljard inwoners veel groter dan de VS, Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië, die wel een vaste plek (en vetorecht) in de Veiligheidsraad hebben.

Als die opzet slaagt, zou dat de verhoudingen in de Veiligheidsraad enorm beïnvloeden. En dat is natuurlijk precies wat China wil; de dominantie van het westen op het wereldtoneel beperken. En waar op grond van veranderende verhoudingen in de wereld nog wel iets voor te zeggen valt ook.

Reserves

China heeft misschien reserves tegenover India, maar het wil het land maar wat graag uit het kamp van het westen losweken. China benadrukt keer op keer dat een olifant toch echt te groot is om door de tijger te worden opgevreten. India houdt beide opties open; na het bezoek van Modi aan Japan staat binnenkort ook een bezoek van president Barack Obama aan New Delhi op het programma.

Blijft de vraag wat het grensincident aan de vooravond van het bezoek precies te betekenen had. Meestal komt Xi op bezoek bij landen die iets van China willen. Het kan dan geen kwaad voorafgaand aan zo'n bezoek wat olie op het vuur te gooien als dat China's internationale agenda ondersteunt. Maar in het geval van India zijn de verhoudingen veel gelijkwaardiger. Het lijkt gezien de Indiase opstelling over het grensconflict in de rede te liggen dat Beijing de kwestie juist niet wil opspelen. Of probeerden de Chinese generaals Xi iets duidelijk te maken?