Chinese partijtop vier dagen bijeen

Maandagochtend is het vierde plenum van het 18e Chinese Communistische Partijcongres bijeengekomen. Het is de jaarvergadering van de 275 leden van het Centraal Comité, aangevuld met hun plaatsvervangers en de leden van het staand comité van het politbureau; in totaal 363 personen.

Hoewel de vergadering zorgvuldig is voorbereid, gaat het hier om een bijeenkomst van de machtigste partijleden van China. Hier vindt de politiek inhoudelijke discussie plaats over de toekomst van de Volksrepubliek. President Xi Jinping en de andere leden van het staand comité van het politbureau moeten hier concensus bereiken over hun agenda.

Een beetje betere rechtspraak

Bovenaan de agenda staan juridische hervormingen. De partij zegt te streven naar fazhi, wat letterlijk 'wetregeren' betekent. De verwachting is niet dat het plenum zal besluiten tot een volledig onafhankelijke rechtspraak; de partij houdt zijn invloed op zowel aanklagers als rechters. In de Volksrepubliek wordt van oudsher rechtspraak als een overheidsinstrument gezien.

Maar waarschijnlijk wordt de rechtspraak op lager niveau wel beter geregeld. Lokale rechtbanken en het lokale bestuur zijn nu teveel met elkaar verweven. Dit leidt ertoe dat burgers vaak in de kou staan bij een dispuut met hun lokale overheid. Conflicten over grondgebruik en milieuvervuiling zijn een grote bron van maatschappelijke onrust in China.

Beter voor brugers, bedrijven en partij

Ook zullen waarschijnlijk nieuwe regels worden afgekondigd voor het gebruik van bewijsstukken, de motivatie van vonnissen en verbetering van de openbaarheid van processen. Bovendien wordt verwacht dat er gespecialiseerde rechtbanken worden ingesteld die over gecompliceerde zaken, zoals intellectueel eigendom, moeten oordelen.

Deze voorstellen zijn niet alleen een verbetering voor burgers en bedrijven, maar dienen ook de hervormingsagenda van de partij zelf. Het lagere bestuur laat zich niet altijd even veel aan de regels van de centrale overheid gelegen liggen. Een betere rechtspraak op lokaal niveau stelt Beijing in staat zijn regels op het gebied van milieu, corruptie en economie beter af te dwingen.

Opgesloten

De agenda van het vierde plenum is geheim, maar omvat doorgaans een veelheid aan onderwerpen. Waarschijnlijk zal worden besloten verschillende bureaus die zich bezighouden met de strijd tegen corruptie samen te voegen. Verwacht wordt dat tijdens de bijeenkomst ook wordt beslist over het lot van Zhou Yongkang; tot voor kort een van de invloedrijkste Chinese leiders. Hij wordt in verband gebracht met een enorme corruptiezaak.

De uitkomsten van het plenum worden op zijn vroegst donderdag verwacht. Meestal wordt er op de slotdag een communiqué met besluiten uitgebracht. Tot die tijd zitten alle deelnemers opgesloten in het Jingxi Hotel (foto); een niet al te best bekend staand hotel van het leger. De deelnemers moeten gedurende de duur van de bijeenkomst in het hotel blijven.

Nieuw: smog

In vergelijking met voorgaande bijeenkomsten van het plenum, is er één opvallend verschil. Meestal neemt de lokale overheid maatregelen om de smog te beperken tijdens belangrijke politieke bijeenkomsten in de hoofdstad.

Blijkbaar is dat dit jaar niet gebeurd, want Beijing zucht momenteel onder een zware smogperiode. Maandagochtend gaf de luchtvervuilingsindex het niveau 'gevaarlijk' aan.