Hong Kong zet deur op kier voor hervormingen

Dinsdagavond is het eerste formele gesprek gevoerd tussen studentenleiders en het stadsbestuur. Vertegenwoordigers van beide zijden ontmoetten elkaar op neutraal terrein: de Hong Kong Academy of Medicine. Ook was er een onafhankelijke voorzitter overeengekomen: Leonard Cheng, decaan van de Lingnan Universiteit.

Het gesprek is rechtstreeks op tv uitgezonden. In de hele stad volgden mensen het overleg; soms op grote schermen op de straat. Namens de Studentenfederatie van Hong Kong werden Alex Chow, Lester Shum, Yvonne Leung, Nathan Law en Eason Chung afgevaardigd. Het stadsbestuur liet zich vertegenwoordigen door Carrie Lam, Rimsky Yuen, Raymond Tam, Edward Yau en Lau Kong-wah.

Verwachtingen laag

Veel werd er tevoren niet verwacht van de gesprekken, want de standpunten liggen sinds het begin van de demonstraties muurvast.

Op enkele punten liet het stadsbestuur echter een beetje beweging zien. Belangrijkste punt is dat de lokale overheid nog steeds ruimte voor discussie ziet over de manier waarop in 2017 verkiezingen van de chief executive worden gehouden. De lokale overheid maakte tegelijkertijd duidelijk dat een vrije kandidaatstelling, waarvoor al vier weken wordt demonstreerd, onbespreekbaar is. Maar mogelijk doelde delegatieleider Carrie Lam op de manier waarop een commissie die kandidaten moet selecteren zal worden samengesteld.

Discussie gaat voort

Ook is vastgesteld dat de manier waarop de verkiezingen in 2017 worden ingericht niet het eindpunt van democratische hervormingen is. In de jaren daarna kunnen nieuwe hervormingen worden doorgevoerd. Het bestuur wil daarvoor een maatschappelijke discussie organiseren, waarin iedereen zijn zegje kan doen.

Tenslotte heeft het stadsbestuur toegezegd dat het een rapport zal opstellen voor het leiderschap in Beijing, waaruit de verschillende meningen blijken die binnen Hong Kong leven over democratische hervormingen.

Redelijkheid

De eerste dialoogronde was voor beide zijden een demonstratie van redelijkheid. De studentenorganisaties hebben laten zien dat ze een redelijke gesprekspartner zijn. De overheid laat zien dat het luistert naar de mensen en tot kleine tegemoetkomingen in staat is.

Maar concreet verandert er niet veel na het gesprek. Een rapport met conflicterende meningen zal in Beijing ter kennisgeving worden aangenomen. Een maatschappelijke discussie ging ook vooraf aan de beslissing om geen vrije kandidaatstelling toe te staan. En mogelijke verdergaande hervormingen na 2017 zijn ver weg. De tijd tikt in het voordeel van het lokale bestuur. Veel demonstranten zijn uitgeput, als ze al niet zijn afgehaakt. De onvrede onder veel burgers over de aanhoudende bezettingen van wegen neemt toe. De politie waarschuwde dinsdag dat dit eenvoudig tot rellen kan leiden.

Verrassing en uitglijder

Chief executive CY Leung verraste vriend en vijand aan de vooravond van de dialoog met de opmerking dat hij onderhandelingsruimte ziet bij de samenstelling van het kiescomité dat geschikte kandidaten voor zijn opvolging in 2017 moet selecteren. "Er is een compromis mogelijk, ergens in het midden, door het nominatiecomité aanvaardbaarder te maken voor deze studenten", zei Leung in een vraaggesprek met buitenlandse journalisten.

In zijn poging het systeem van de selectiecommissie te verdedigen, maakte hij vervolgens een uitglijder. Hij zei dat een vrije kandidaatstelling de invloed van arme burgers van Hong Kong te groot zou maken. "Het draait allemaal om de getallen en bij representatieve vertegenwoordiging heb je het logischerwijs over de helft van de bevolking die minder dan 1.800 HK-dollar verdient", aldus Leung. Een openhartige uitspraak, maar opvallend voor een communistische leider.