Plenum besluit tot socialistische hervorming van recht
De communistische partijtop heeft tijdens een topontmoeting besloten tot hervormingen van het rechtssysteem, maar op 'socialistische grondslag' en met 'Chinese karakteristieken'. Zes hoge functionarissen werden uit de partij gezet, maar geen woord over de corruptiezaak waar iedere Chinees het over heeft.
Volgens verwachting is tijdens het vierde plenum van de partijtop besloten tot een serie hervormingen die het rechtssysteem moeten verbeteren en de rechtszekerheid van de Chinese burger moeten vergroten. Uit het donderdag gepubliceerde slotcommuniqué blijkt dat de partij heeft besloten om de grondwettelijke burgerrechten beter te bewaken.
Hoewel niemand van tevoren had verwacht dat de rechtspraak voortaan volkomen onafhankelijk van de macht zou functioneren, geeft de formulering te denken over wat de veranderingen de burgers precies op zullen leveren. Het document spreekt over een 'socialistisch rechtssysteem volgens Chinese karakteristieken'. Dat geeft aan dat het recht bovenal een machtsinstrument blijft.
Juridische hervormingen
De partijtop deed de belofte dat het bestuur zich aan de grondwet zal houden. Het toezicht op en transparantie van lagere overheden moet verbeteren om te zorgen dat zij zich aan de wet houden. De rechten van burgers in juridische procedures moet worden versterkt. De communistische partij zal zijn interne regels strikter handhaven en het leger moet schoon schip maken als het om corruptie gaat.
Het slotdocument bevat maar enkele conrete maatregelen om het rechtssysteem te verbeteren. Zo komen voor rechtersbenoemingen alleen nog maar gekwalificeerde juristen in aanmerking. Rechters zullen gaan rouleren om de invloed van lokale overheden te beperken. De namen van overheids- en partijfunctionarissen die proberen zich met rechterlijke uitspraken te bemoeien zullen worden geopenbaard. Waarschijnlijk druppelen de komende dagen meer concrete maatregelen naar buiten.
Corruptie
De partij maakte ook bekend dat van zes hoge functionarissen het lidmaatschap wordt geschrapt. Dat betekent de facto dat ze geen functie van betekenis meer zullen vervullen en waarschijnlijk ook worden vervolgd. Voor hen werden drie vervangers benoemd.
Tegen de verwachting in kwam er geen verklaring over het lot van Zhou Yongkang, tot 2012 een van de machtigste mannen van de Volksrepubliek. Dat betekent niet dat er over hem niet is gesproken, al was het maar omdat onder de zes die uit de partij zijn gezet zich drie oud-medewerkers van Zhou bevinden (Li Dongsheng, Jiang Jiemin en Wang Yongchun). Het kan zijn dat Zhou niet formeel wordt aangepakt; het zou voor het eerst zijn dat een voormalig lid van het staand comité van het politbureau wegens corruptie wordt vervolgd. Maar waarschijnlijker is dat de partijtop niet wil dat Zhou's val meer aandacht krijgt dan de juridische hervormingen waartoe is besloten. Dan krijgen we later te horen hoe het met Zhou verder gaat; mogelijk al aanstaande zaterdag als er een bijeenkomst is van anti-corruptiejagers van de partij.
Bijzin
De afgelopen vier dagen waren de belangrijkste beslissers over het beleid van de Volksrepubliek bijeen in Beijing. Het gaat om de 363 machtigste partijleden, die één keer per jaar samenkomen in wat het plenum wordt genoemd. Het heet het vierde plenum, omdat dit de vierde bijeenkomst is sinds het huidige partijcongres is gekozen.
Opvallend is verder dat in een bijzin van het slotcommuniqué wordt benadrukt dat China het principe van 'één land, twee systemen' zal garanderen. Zonder verder details te geven, valt daaruit op te maken dat de partijtop ook over Hong Kong en Taiwan heeft gesproken.
