Wetsvoorstel moet einde aan huiselijk geweld maken

Hoewel mishandeling in China natuurlijk gewoon strafbaar is, wordt huiselijk geweld voornamelijk als een relatieprobleem beschouwd dat achter de voordeur moet worden opgelost. Politieagenten sturen vrouwen die hun schaamte hebben overwonnen en aangifte willen doen vaak terug naar huis in plaats van ze hulp aan te bieden.

De nieuwe wet, die ter consulatie is gepubliceerd, moet daar een einde aan maken. Mishandeling binnen het huwelijk wordt apart strafbaar gesteld en dat dwingt politie en aanklagers de zaak in behandeling te nemen. Ook voorziet de wet in beschermende maatregelen voor de slachtoffers, zoals de mogelijkheid een straat- of contactverbod op te leggen.

Schaamte

Huiselijk geweld is een groot probleem in China, waarover niet gemakkelijk wordt gesproken. Volgens de vrouwenbond heeft een op de vier vrouwen te maken met mishandeling door hun partner. Maar volgens sommige onderzoeken hebben zelfs een op de twee Chinese vrouwen weleens te maken met geweld binnen hun relatie. Het wetsvoorstel wordt daarom verwelkomd als een mijlpaal.

Maar direct na het verschijnen van de concepttekst klinkt er ook kritiek. Juristen wijzen erop dat de wet alleen betrekking heeft op getrouwde stellen. Huiselijk geweld komt echter ook voor bij ongehuwde paren en bij stellen van hetzelfde geslacht (die in China niet kunnen trouwen). Bovendien, stellen critici, laat de wet na gescheiden mannen en vrouwen te beschermen, die door hun ex-partner worden lastiggevallen. 

Spraakmakende casus

Het Chinese hooggerechtshof heeft in juni het doodvonnis herzien van een vrouw die haar gewelddadige echtgenoot vermoordde en in stukken hakte. Honderden advocaten en ook gewone burgers hadden petities ingediend om de zaak te herzien. De beslissing werd als een mijlpaal beschouwd in de strijd tegen vrouwenmishandeling.

De 43-jarige Li trouwde in 2009 met Tan Yong. Al snel bleek hij aggressief; hij sloeg en schopte zijn vrouw, sloot haar in de winter buiten op het balkon en zou ook sigarettenpeuken op haar lichaam hebben uitgedrukt. In november 2010 sloeg zij haar echtgenoot dood, nadat hij dreigde haar met een luchtdrukgeweer dood te schieten.

Meewegen

Tijdens de rechtszaak verweerde Li zich door te wijzen op het maandenlange geweld dat ze had ondervonden en de dreiging te worden gedood. Ook wees ze erop dat ze hulp had gezocht, maar dat de politie en lokale autoriteiten haar weer naar huis hadden gezonden zonder actie te ondernemen. De rechtbank meende echter dat moord bewezen was.

Het hooggerechtshof bepaalde dat de zaak moet worden overgedaan, omdat de omstandigheden die Li tot haar daad hebben gedreven in het oorspronkelijke vonnis onvoldoende zijn meegewogen. Het is in China zeer uitzonderlijk dat een onherroepelijk vonnis toch nog wordt herzien.