Vijf vragen over het bezoek van Máxima aan China

Waar is koning Willem-Alexander?

Die reist niet mee. Het is dan ook geen officieel staatsbezoek. Máxima is in China uit hoofde van een nevenfunctie; zij is de speciale vertegenwoordiger van VN secretaris-generaal Ban Ki-moon voor inclusieve financiering voor ontwikkeling.

Omdat de Chinezen de Nederlandse koningin toch enige eer wilden bewijzen, is op het allerlaatste moment op dinsdagavond een diner met de Chinese presidentsvrouw Peng Liyuan geregeld.

Overigens zit er wel een officieel staatsbezoek in de pijpleiding, waarschijnlijk in 2015 al. En dat wordt hoog tijd. Het is alweer 15 jaar geleden sinds het laatste staatsbezoek, toen in 1999 koningin Beatrix en prins Claus in China op bezoek gingen. De vorige eeuw dus.

 

Inclusieve financiering? Waar gaat het eigenlijk over?

De meeste mensen weten wel dat Máxima zich inspant voor microkrediet; kleine leningen voor kleine ondernemingen in ontwikkelingslanden. Het microkrediet is onderdeel van het ruimere begrip inclusieve financiering. Het betekent in feite dat iedereen toegang moet kunnen krijgen tot financiële diensten, om zich zo aan armoede te onttrekken.

 

Is dat in China een probleem?

Dat kun je wel zeggen. Ten eerste zijn er in grote delen van het Chinese platteland helemaal geen bankkantoren. Maar zelfs als ze er wel zouden zijn, betekent dat niet dat iedereen zomaar geld kan lenen.

Chinese banken zijn erg groot. Ze behoren tot de allergrootste bedrijven ter wereld en ze maken miljardenwinsten. Ze doen het liefst zaken met andere grote bedrijven. Doordat de Chinese economie zo enorm is gegroeid konden ze het zich veroorloven hun neus op te halen voor kleine klanten.

Kleine ondernemers die geld nodig hebben om een machine te kopen, een voertuig of zelfs een paar geiten kunnen als ze geluk hebben misschien bij familie of vrienden lenen, maar als ze pech hebben zijn ze van woekeraars afhankelijk. Dat maakt lenen duur en dat werpt een drempel op voor kleine ondernemers om zich aan hun armoede te ontworstelen. Bovendien zijn kleine en middelgrote ondernemingen de banenmotor van China.

 

En dat heeft Máxima de Chinezen allemaal uitgelegd?

Hahaha. Nee, dat weten de Chinezen zelf ook wel. De overheid doet er ook veel aan om die situatie te verbeteren. Je zou zeggen dat het in China een makkie is om de staatsbanken te bewegen om het beleid te veranderen, maar de praktijk blijkt weerbarstig.

China heeft daarom verschillende particuliere bedrijven op proef een bankvergunning gegeven. Ze hopen dat die banken de concurrentie aanwakkeren, zodat ook kleinere bedrijven makkelijker krediet krijgen.

Onder die nieuwe financiële dienstverleners zitten een aantal internetbedrijven, zoals Tencent en Alibaba. Die hebben geen bankkantoren nodig, want hun klanten kunnen gewoon via de mobiele telefoon zakendoen. Overigens is toegang tot internet sowieso heel belangrijk voor kleine bedrijven, die via online marktplaatsen veel meer kopers kunnen bereiken. Zo zijn er in China zogenaamde Taobao-dorpen ontstaan; dorpen waar een substantieel deel van alle inkomsten binnenkomen dankzij online verkopen.

Daarnaast zijn er een aantal non-profitorganisaties die kleine leningen verstrekken, zoals de CFPA. Máxima bezocht woensdag een project van deze stichting. Het feit dat er zo'n stichting is geeft aan dat de Chinese overheid het onderwerp belangrijk vindt, want je mag in China niet zomaar liefdadigheidsinstellingen oprichten en fondsen werven zonder toestemming.

 

Heeft het Nederlands bedrijfsleven nog iets aan het bezoek?

Het is geen staatsbezoek en het is geen handelsmissie. Toch is het een goede zaak dat de Nederlandse koningin in China op bezoek is. Ze ontmoette niet alleen Peng Liyuan, maar ook de baas van de centrale bank Zhou Xiaochuan, toezichthouders van de financiële sector, vertegenwoordigers van banken en gaat op bezoek bij Alibaba.

Ze kan bovendien de basis leggen voor een echt staatsbezoek in 2015. Want China heeft nog andere problemen op het gebied van financiële dienstverlening: zorgverzekeringen en pensioenen. Daar zijn Nederlandse banken en verzekeraars zeer in geïnteresseerd.

 

Het CCTV-journaal had donderdag een item over het bezoek van de koningin.

woensdag 26 november 2014