Ai Weiwei: 'Bescherm burger tegen staat'

Het begint met de beste bedoelingen en het eindigt in een nachtmerrie voor individuele burgers. "En ik weet wat dat betekent", schrijft Ai in The Guardian. 

Hij zegt geschokt te zijn door het bericht dat de VS met het Prism-programma miljoenen burgers over de hele wereld kan volgen en afluisteren. "Ik heb 12 jaar in de VS gewoond. Dit misbruik van macht door de staat gaat tegen mijn begrip in van een beschaafde samenleving. Het is schokkend als het Amerikaanse volk dit laat voortduren. De VS hebben een prachtige traditie op het gebied van individualisme en privacy en als gevolg daarvan zijn ze een vrijplaats voor vrije meningsuiting en creativiteit."

Staatsmacht aan banden leggen

Volgens Ai is nu het moment voor de wereld om individuele rechten en de macht van de staat te herdefiniëren. "Vroeger konden medeburgers je verdacht maken en in China was dat jarenlang genoeg om miljoenen mensen op te sluiten. Vandaag kunnen staten in je bankgegevens, privémail en social media-accounts. Technische ontwikkelingen maken het mogelijk dat we ons makkelijk kunnen uitspreken. Maar het maakt burgers kwetsbaar", schrijft Ai. "Als mensen angstig worden omdat alles wordt gecontroleerd door de overheid, gaan we onszelf censureren."

Ai pleit er dan ook voor dat staten zichzelf terughoudend opstellen: "In de Sovjet-Unie vroeger, in China vandaag en zelfs in de VS doen regeringen wat ze denken dat noodzakelijk is en geloven oprecht dat wat ze doen het beste is voor het land en zijn burgers. De les die we van de geschiedenis kunnen leren is dat het noodzakelijk is om de macht van de staat te beperken."

Ai WeiWei (1957) is een Chinees conceptueel kunstenaar en politiek activist. Hij viel in ongenade bij de autoriteiten vanwege zijn kritiek op een bouwschandaal. Hij kreeg problemen met een bouwvergunning voor een atelier en werd uiteindelijk op basis van de belastingwet aangepakt. Hij staat al enige tijd onder huisarrest.