Universiteiten moeten ideologische begeleiding bieden

De negen miljoen Chinese studenten krijgen komend jaar meer 'ideologische begeleiding'. Universiteiten moeten meer aandacht besteden aan het bestuderen van het marxisme en lesstof moet de 'kernwaarden van het socialisme' cultiveren.

Dat zei president Xi Jinping maandag op een tweedaagse conferentie voor bestuurders in het hoger onderwijs. “Het versterken van het leiderschap en partijstructuren in het hoger onderwijs is een fundamentele voorwaarde om universiteiten met Chinese karakteristieken goed te leiden", zei Xi, aldus persbureau Xinhua.

Immorele kunst

President Xi sprak zich eerder dit jaar ook op conferenties voor opiniemakers en de creatieve sector uit voor een ideologische herijking. In oktober sprak hij een omvangrijke groep kunstenaars, schrijvers en programmamakers toe over 'immorele kunst'. Kunstuitingen moeten socialistische waarden uitdragen en niet 'de stank van geld'. Hun werk moet patriottisme als centraal thema hebben, zei Xi toen, en de 'correcte' visie op geschiedenis, nationaliteit en cultuur beschermen.

In december kondigde het staatsbureau voor pers, film, radio en tv aan dat het excursies gaat organiseren naar de 'wortels van de samenleving'. 'Dorpen en mijnbouwgebieden' zijn prima lokaties om 'het echte leven te ervaren'. De excursies zijn niet vrijblijvend, maar zijn verplicht voor een deel van de creatieve industrie, zoals artiesten, filmmakers en medewerkers van tv-programma's. Begin dit jaar werden journalisten al een op een verplichte cursus 'marxistische journalistiek' gestuurd.

Verontruste studenten

In november ontstond ophef toen een partijkrant een artikel publiceerde over 'te kritische' docenten. De Liaoning Daily liet zijn verslaggevers honderd colleges in twintig verschillende universiteiten in vijf grote steden bijwonen. De krant besloot daartoe nadat ze naar eigen zeggen meerdere brieven van verontruste studenten had ontvangen.

Volgens het dagblad blijken veel docenten 'minachtend' over de Volksrepubliek te spreken en 'in sommige gevallen excessief'. Verslaggevers noteerden openlijke kritiek op het beleid van de centrale overheid, bewondering voor het westerse politieke model van de scheiding der machten, ongepaste vergelijkingen van Mao met vroegere keizers en het overdrijven van maatschappelijke problemen zoals corruptie en sociale ongelijkheid. Liaoning Daily roept docenten op zich 'objectiever' op te stellen. "Behandel het land waarin jullie leven met meer respect", schrijft de krant.

Conservatieve krachten

De huidige generatie leiders stelt zich op het standpunt dat economische en politieke hervormingen niet samengaan en tot instabiliteit kunnen leiden. Aan economische hervormingen en het versterken van het bestuur wordt voorrang gegeven. Aan democratisering naar Westers voorbeeld heeft China geen behoefte, aldus de partijlijn.

Met het hameren op het versterken van marxistische ideologie en socialistische waarden probeert Xi conservatieve krachten binnen de communistische partij gerust te stellen, die wantrouwig zijn over economische hervormingen en de groeiende invloed van het kapitalisme en buitenlandse ondernemingen.