Vijf vragen over Chinese vlootbezoek aan Nederland

De Chinezen komen?

Maandag om 10.00 uur zullen drie Chinese marineschepen aanmeren aan de Holland Amerikakade in Rotterdam-Zuid, direct naast de Erasmusbrug. Het gaat om het amfibisch landingsschip Changbaishan, het fregat Yuncheng en het bevoorradingsschip Chaohu met samen 800 bemanningsleden aan boord.

Zoals het protocol voorschrijft is er een welkomstceremonie georganiseerd. De Plaatsvervangend Commandant Zeestrijdkrachten Ben Bekkering heet de Chinezen welkom. Ook de Marinierskapel der Koninklijke Marine, een erewacht en ongeveer 400 in Nederland wonende Chinezen zijn daarbij aanwezig.

Wat doen die Chinese schepen zo ver van huis?

Dat heeft alles te maken met Operatie Atalanta. De Chinezen werken samen met de Navo om piraterij te bestrijden in de Golf van Aden. China heeft als handelsnatie groot belang bij veilige zeevaartroutes, zeker waar het de route van het Verre Oosten naar de ingang van het Suezkanaal betreft. Daarlangs komt olie uit bijvoorbeeld Soedan voor de Chinese markt en de enorme Chinese containerschepen met exportproducten richting de EU.

De drie Chinese schepen hebben er net een missie van vier maanden voor de kust van Somalië opzitten en maken een goodwill tour langs Groot-Brittannië, Duitsland (foto), Nederland, Frankrijk en Griekenland. Dat zijn niet toevallig allemaal landen die in Operatie Atalanta participeren.

Is het alleen een vriendschappelijk bezoek of is er ook een praktische reden?

De Koninklijke Marine en de marine van het Volksbevrijdingsleger hebben een officiële samenwerking. Zo wisselen Nederland en China hydrografische data uit. Kennis van de zeebodem in de Noordzee en Oostchinese Zee is bijvoorbeeld van belang voor de veiligheid van de commerciële scheepvaart.

Maar naarmate de Chinese marine verder van huis gaat opereren, komen de vloten van andere landen hen steeds vaker tegen. Niet alleen bij oefeningen, de anti-piraterijmissie en bij humanitaire rampen, maar ook in gebieden die omstreden zijn. Dan is het handig als je elkaar een beetje kent om ongelukjes te voorkomen.

Daarom namen vier Chinese oorlogsschepen deze zomer ook deel aan de grote Amerikaanse marineoefening Rim of the Pacific (Rimpac). Daar was Nederland ook een van de deelnemende landen.

Steeds verder van huis? Dat heeft zeker met de Chinese opbouw van de krijgsmacht te maken?

China heeft allang de grootste marine ter wereld, gemeten in het aantal schepen. Maar die marine was vooral gericht op de verdediging van de eigen kustwateren en bovendien verouderd. Het Volksbevrijdingsleger pompt nu veel geld in het ontwikkelen van een zogenoemde diepzeevloot. Een marine die niet alleen in de Oost- en Zuidchinese Zeeën, maar ver daarbuiten kan opereren.

Dat betekent grotere schepen, denk alleen maar aan het Chinese vliegdekschip Liaoning. Dat is nog een tweedehandsje, maar in 2020 moeten er vier vliegdekschepen in de vaart zijn. Hetzelfde geldt voor de onderzeevloot. De ene na de andere duikboot loopt van stapel, inclusief de stille Jin-onderzeeërs, die met hun kernraketten ongemerkt tot vlak onder de Amerikaanse kust kunnen komen.

Kan ik nog iets van het bezoek meemaken?

Ja, de welkomstceremonie op maandagochtend is leuk om naartoe te gaan. Maar verreweg het meest interessant is de open dag op woensdag 28 januari. Dan kunnen belangstellenden tussen 9.00 en 11.00 en tussen 14.00 en 16.00 uur de Changbaishan bezoeken.