Broodje Blogaap Speciaal: CCTV Nieuwjaarsgala
Donderdag is het Chinees Nieuwjaar ingeluid. Op de laatste dag van het jaar werd het CCTV Nieuwjaarsgala uitgezonden; het meest bekeken en meest bekritiseerde programma ter wereld.
Niet het Eurovisie Songfestival (170 miljoen kijkers), niet de finale van de Super Bowl (114,4 miljoen), zelfs niet de Dallas-aflevering waarin JR werd neergeschoten (300 miljoen), maar het CCTV Nieuwjaarsgala is het best bekeken tv-programma ter wereld.
Uit kijkonderzoek blijkt dat 690 miljoen Chinezen woensdagavond ernaar keken, terwijl ze met hun familie aten, een spelletje deden of op sociale media hun weerzin tegen het programma deelden. Dit is het laagste kijkcijfer in de 33-jarige geschiedenis van de show, maar online is het programma (of delen daarvan) meer dan 14 miljoen keer teruggekeken.
Het gala wordt sinds 1983 uitgezonden op de laatste dag van het Chinese jaar. Het duurt vier uur en biedt een potpourri van zang, dans, humoristisch bedoelde sketches, vechtsportdemonstraties en een beetje goochelen.
Hoewel je niet snel een Chinees zult vinden die toegeeft een fan te zijn, is het gala onlosmakelijk met Chinees nieuwjaar verbonden. Net zoals bij ons de oudejaarsconference is de show traditie. Voor veel Chinezen is er niets leuker dan er over te klagen en dankzij de sociale media kan dat makkelijker dan ooit.
Blogaap is zelf programmamaker geweest en ik weet dat een programma voor allen gedoemd is een programma voor niemand te worden. Geen tv-recensie van mijn hand dus.
Maar vanwege zijn fenomenale bereik is het een van de belangrijkste tv-programma's van staatsomroep CCTV. Reken maar dat de propagandamedewerkers en de censors van het staatsbureau voor pers, film, radio en tv tijdens de repetities meekijken en onverbiddellijk het rode potlood hanteren.
Drie dingen vielen mij op. Harmonie: natuurlijk moet de show ieder jaar nationale eenheid uitstralen. De programmamakers visualiseren dat met een bonte stoet etnische minderheden die zingend en dansend voorbijtrekken, bij voorkeur in traditionele kledij. Dit jaar zagen we voor het eerst een Oeigoer in het achtkoppige team van presentatoren: Negmat Rahman. Het is geen toeval dat van alle 55 etnische minderheden juist een Oeigoer is gevraagd als mede-gastheer. Er is etnische onrust in Xinjiang en zijn rol moet duidelijk maken dat voor Oeigoeren altijd plek is in China.
Zo zagen we ook in de show zangeres G.E.M. en goochelaar Zhou Jiahong. Beide twintigers uit Hong Kong, een andere plek waar het afgelopen jaar onrustig was. Impliciete boodschap: niet alle jonge mensen in Hong Kong zijn anti-Beijing.
Corruptie: de communistische partij van China heeft bestrijding van corruptie tot speerpunt gemaakt en in drie sketches kwam dit onderwerp aan de orde. Opvallend, want meestal zitten er geen expliciete verwijzingen naar politieke kwesties in de show. Ook de presentatoren verwezen enkele malen naar de anti-corruptiecampagne. Volgens ChinaDaily heeft de disciplinaire commissie van de partij input aan de komieken geleverd.
Overigens is een ander speerpunt van de partij, soberheid, ook zichtbaar aanwezig. Het decor, kostuums en showballetten ogen aanmerkelijk soberder dan voorheen en het is ondenkbaar dat grote buitenlandse sterren hun opwachting maken, zoals Celine Dion twee jaar geleden.
Interactief: traditioneel worden met Chinees Nieuwjaar rode envelopjes met geld uitgedeeld aan familie en vrienden: hongbao. Momenteel is er in China een hongbao-oorlog aan de gang tussen grote e-commercebedrijven. Niet alleen kunnen gebruikers hongbao-geld met hun mobieltje overmaken, maar dezer dagen geven grote internetbedrijven miljoenen yuans weg om zo klanten voor hun online-betaaldiensten te werven.
En wat zagen we in het CCTV Nieuwjaarsgala? De staats-tv had een deal gesloten met Tencent en tijdens de uitzending konden kijkers op bepaalde momenten door met hun telefoon te schudden kans maken op hongbao. In totaal gaf Tencent op deze manier 500 miljoen yuan weg (70 miljoen euro). Dat is een koude douche voor concurrenten Alibaba, Sina en Baidu die tot de reclameblokken veroordeeld waren. Uit onderzoek van Tencent blijkt dat kijkers tijdens het gala gezamelijk 1,1 miljard keer met hun mobiele telefoon hebben geschud. Zoals een kijker op Weibo schreef: 'ik heb niet zitten schuddebuiken van het lachen, maar ik heb wel spierpijn in mijn arm van het schudden van mijn mobieltje.'
Blijft over de vraag: als alle Chinezen tegelijk hun mobieltje schudden, kan dat dan een aardbeving veroorzaken?
Bij de foto: President Xi Jinping zat woensdagavond lekker thuis met zijn vrouw (een voormalige ster uit het CCTV Nieuwjaarsgala) jiaozi te eten, maar op het bestbekeken moment was hij toch even te zien. Om vijf voor twaalf werd het lied 'Ik geef mijn hart aan jou' ingezet, terwijl op een gigantisch scherm beelden van de president werden vertoond. In de versie die op YouTube is gezet, heeft CCTV er nog even een klaterend applaus ondergezet.
