Westerse landen in de rij voor Aziatische ontwikkelingsbank

Het Chinese plan voor een internationale bank die grote infrastructuurprojecten in Azië moet financieren, kon aanvankelijk nog op hoongelach rekenen in de financiële wereld. Maar nu de deadline om als founding father te participeren nadert, lijkt het initiatief toch op grote belangstelling te kunnen rekenen.

Al 26 landen uit Azië en het Midden-Oosten hebben zich gemeld om deel te nemen. En dinsdag kwamen daar Duitsland, Frankrijk en Italië bij, nadat Groot-Brittannië, als eerste westerse land en een van de belangrijkste bondgenoten van de VS, vorige week al had aangegeven van de partij te zijn. Volgens staatspersbureau Xinhua overwegen ook Luxemburg, Zwitserland en Zuid-Korea in de bank te participeren. Ook circuleren geruchten dat Australië alsnog wil meedoen.

Ideologie en geld

Er zijn verschillende redenen waarom deze landen willen deelnemen. Allereerst de wens om meer geld naar ontwikkelingslanden te sluizen, dat hen in staat stelt hun economieën structureel te verbeteren. De Aziatische Infrastructuur Investeringsbank (AIIB) kan voor deze landen weleens meer betekenen dan jarenlange ontwikkelingssamenwerking.

Maar er zijn ook minder altruïstische motieven. Uitgeleend geld levert rendement op en waarschijnlijk meer dan het in Europa uit te lenen, waar de rentes momenteel historisch laag zijn. En tenslotte levert deelname een entree op bij veel Aziatische regeringen, meer in het bijzonder in China.

Soft power

Het initiatief, in oktober 2013 door de president Xi Jinping gelanceerd, is dus een diplomatiek succes voor China. Het is tegelijkertijd een bittere pil voor de Verenigde Staten. Zij zien met lede ogen toe hoe een concurrent wordt opgetuigd voor de door het westen gedomineerde Wereldbank en de door de VS en Japan gedomineerde Aziatische Ontwikkelingsbank.

Officieel verzetten de VS zich tegen de AIIB omdat regels over risicomanagement en randvoorwaarden voor ecologische en sociale gevolgen van infrastructuurprojecten ontbreken. Achter de schermen zou Washington bevriende naties hebben verzocht niet deel te nemen, omdat het de groeiende invloed van China op het wereldtoneel niet wil faciliteren.

Meebeslissen

In China zegt men juist dat de VS de oprichting van de AIIB aan zichzelf te wijten heeft, omdat de Chinese invloed in de bestaande internationale financiële instituten niet de moderne verhoudingen in de wereld weerspiegelt. China is de tweede economie ter wereld, maar heeft in de Wereldbank net zoveel invloed als een land als Spanje.

De leiders van de Europese landen die nu instappen hebben hun knopen geteld. Die AIIB komt er met 26 deelnemende landen toch wel. Dan kun je maar beter meedoen en kun je op de oprichtingsvergadering, 29 tot en met 31 maart in Almaty, Kazachstan, meepraten over de regels waarmee de bank gaat werken. Dan weten we ook hoeveel geld de investeringsbank te verspijkeren heeft. Nederland beraadt zich nog op de Chinese uitnodiging in de AIIB te participeren.

UPDATE - Op 25 maart heeft ook Oostenrijk zich bij de landen gevoegd die zich aansluiten bij de AIIB.

Meer weten over de Aziatische Infrastructuur Investeringsbank? Luister dan het interview terug dat ik bij de Tros Nieuwsshow gaf.