China nodigt geallieerden uit voor parade

China heeft landen die in de Tweede Wereldoorlog aan geallieerde zijde hebben gevochten uitgenodigd om militairen af te vaardigen voor de herdenking. "De parade die we organiseren is een internationale gebeurtenis, geen Chinese. Wat anders is dan voorheen, is dat we dit keer buitenlandse leiders hebben uitgenodigd om erbij te zijn en sommige landen hebben gevraagd om soldaten te sturen om deel te nemen", zei defensiewoordvoerder Geng Yansheng donderdag op een persconferentie.

Onduidelijk is welke landen precies zijn gevraagd en of er al positieve reacties zijn. Op de vraag van journalisten of de VS, Groot-Brittannië, Australië en Nieuw-Zeeland hiervoor zijn benaderd, antwoordde Geng: "De namen die u noemt zouden binnen de groep landen moeten vallen die we overwegen uit te nodigen."

Verzoek aan Nederland

Het zou dus zomaar kunnen dat ook de Nederlandse regering door de Chinezen wordt verzocht troepen af te vaardigen. Vanwege Nederlands-Indië is ons land zwaar getroffen door de oorlog in Azië. De Nederlandse marine en koopvaardij hebben een belangrijke rol gespeeld in de strijd tegen Japan.

Dat plaatst Nederland in een moeilijk parket. Het herdenken van de vrede is een potentieel mijnenveld. Er bestaat het risico dat de Indonesische regering aanstoot aan paraderende Nederlandse militairen neemt. Een overweging zou kunnen zijn om Nederlandse blauwhelmen af te vaardigen. Nederland werkt in de VN-missie in Mali zij aan zij met Chinese militairen. Een ander potentieel pijnpunt voor veel westerse landen is of er straks ook Russische troepen op het Tiananmenplein marcheren. En tenslotte moet het kabinet zich bezinnen op de vraag of koning Willem-Alexander tot de staatshoofden behoort die de herdenking bij zullen wonen. Hij zal dan onder meer Vladimir Poetin ontmoeten.

Middelpunt van de belangstelling

Beijing is vastbesloten om van de 70ste herdenking van het einde van WO II een succes te maken. De Chinese leiders zijn dol op internationale evenementen die China in het middelpunt van de wereldbelangstelling plaatsen. Als daarvoor compromissen moeten worden gesloten, gebeurt dat.

Zo is China achter de schermen hard bezig zorgen in westerse hoofdsteden weg te nemen dat de herdenking een anti-Japans karakter zou krijgen. Minister van buitenlandse zaken Wang Yi zinspeelde deze week zelfs op de mogelijkheid dat de Japanse premier Shinzo Abe welkom zou zijn. De aanwezigheid van buitenlandse troepen kan er bovendien voor zorgen dat de parade een internationaal karakter krijgt, in plaats van een vertoon van macht van China die andere landen in de regio als intimiderend kunnen ervaren.

Definitief

Een datum voor de herdenking is nog altijd niet bekend gemaakt. Maar algemeen wordt aangenomen dat die op 3 september zal plaatshebben.

De Chinese overheid houdt niet van gezichtsverlies en maakt er een gewoonte van details pas te openbaren als ze definitief zijn.