46 Landen willen participeren in AIIB

Op de laatste dag dat gegadigden zich konden aanmelden om als mede-oprichter deel te nemen aan de AIIB, blijkt de belangstelling voor het Chinese initiatief groot te zijn. Dinsdag hebben zich 46 landen gemeld, aldus het Chinese staatspersbureau Xinhua, waaronder Nederland. De aanmelding van 31 landen is door het secretariaat van de AIIB al geaccepteerd.

De grote internationale belangstelling is een éclatant diplomatiek succes voor China. Maar toen de deadline naderde, kwam er dinsdagavond om zeven uur ook een aanmelding binnen van de Taiwanese regering. En dat leidde tot problemen, zowel in Beijing als Taipei.

Alle landen

China heeft altijd gezegd dat het alle landen verwelkomt om deel te nemen aan de bank die grote infrastructuurprojecten in Azië moet gaan financieren. Maar Taiwan wordt door Beijing beschouwd als opstandige provincie van China, niet als een onafhankelijke staat.

Het Chinese ministerie van buitenlandse zaken liet weten dat Taiwan welkom is, mits het onder de juiste naam inschrijft. Het simpele feit dat de aanmelding is doorgespeeld aan het AIIB-secreatriaat en door de Chinese staatsmedia wordt gemeld, lijkt erop te wijzen dat het Taiwanese verzoek in de ogen van Beijing voldoet aan het 'Eén China-principe'. Een precedent was al geschapen door de aanmelding van Hong Kong te accepteren; ook geen aparte staat, maar een speciale autonome regio van China.

Gevoeligheden

De Taiwanese regering is zich bewust van de Chinese gevoeligheden. Het deed zijn aanmelding niet zoals andere gegadigden rechtstreeks bij het AIIB-secretariaat, maar bij het Chinese bureau voor Taiwanese zaken. Alle officiële contacten tussen Taipei en Beijing lopen via deze overheidsinstantie. Ook werd geen gebruik gemaakt van de officiële aanduiding Republiek China, maar van de naam Taiwan. Er was voor de gelegenheid zelfs apart briefpapier gemaakt.

Die route leidde tot verhitte debatten in Taiwan. Tientallen demonstranten gingen dinsdagavond de straat op om te betogen tegen deze 'knieval' voor China. Taiwan is bereid een kapitaalstorting van 200 miljoen dollar in de AIIB te doen.

Woordspel

Onder aanhoudende Chinese druk zijn er nog maar weinig landen in de wereld die Taiwan als zelfstandig land erkennen. Taiwan is geen lid van de VN of internationale financiële organisaties als de Wereldbank of het IMF. Aan internationale sportwedstrijden doet het mee onder de naam 'China's Taipei'; als 'Taipei, China' bij de Aziatische Ontwikkelingsbank en als 'apart douanegebied Taiwan' bij de Wereld Handelsorganisatie.

Ook de aanmelding van Noorwegen ligt gevoelig. De Chinees-Noorse relaties zijn ijzig sinds de toekenning van de Nobelprijs voor de vrede aan Liu Xiaobo in 2010. Deze Chinese mensenrechtenactivist zit sinds 2009 een 11-jarige gevangenisstraf uit. Noorwegen stelt zich op het standpunt dat het geen invloed heeft op de beslissingen van het Nobel-comité. De Chinese leiders kunnen zich niet voorstellen dat de toekenning van deze belangrijke internationale erkenning zonder invloed van de Noorse staat tot stand komt. Het Noorse ministerie van buitenlandse zaken ziet geen bezwaar en stelt dat het met zijn deelname aan de AIIB een bijdrage wil leveren aan economische omtwikkeling in de wereld.

En dan is er nog Noord-Korea

Op 15 april wordt bekend welke landen -mogelijk wordt dan de definitie economieën gehanteerd- zijn geaccepteerd als mede-oprichters van de AIIB. Dan zal ook duidelijk worden of Noord-Korea toetreedt. NK News meldt dat de aanmelding is geweigerd, omdat het regime in Pyongyang niet de vereiste economische data kan overleggen. Noord-Korea is in 1967 gestopt economische kengetallen te publiceren.

UPDATE - De Taiwanese premier Mao Chi-kuo zegt woensdag dat zijn land alleen wil participeren in de AIIB als het met 'respect en gelijkwaardigheid' wordt behandeld.