China 'extreem bezorgd' over verklaring buurlanden

De Chinese overheid heeft dinsdag zijn ongenoegen geuit over de verklaring van de tien landen van de Associatie van Zuidoostaziatische landen Asean. Volgens Chinese ministerie van buitenlandse zaken is Beijing 'extreem bezorgd' over het document.

Officieel gaat het om zorgen over beschuldigingen die in de ogen van Beijing onterecht zijn. Maar achter de schermen is China woedend en ook verontrust dat de regiogenoten voor het eerst een blok vormen tegen de grote noordelijke buurman.

Zorgen over zorgen

Maandag kwam aan het eind van een tweedaagse conferentie van Asean-landen in Kuala Lumpur na lang talmen dan eindelijk de voorzittersverklaring, waarvan de tekst al eerder was gelekt. Daarin staat dat de tien lidstaten 'grote zorgen [delen] over landwinningsprojecten in de Zuidchinese-Zee, die vertrouwen en zekerheid uithollen en een bedreiging vormen voor de vrede, veiligheid en stabiliteit'.

Hoewel China in de tekst niet expliciet werd genoemd en ook andere landen strategische versterkingen op zee aanleggen, was volkomen duidelijk dat de verklaring vooral China's bouwlust betrof. Het is de eerste keer dat de Asean zich uitspreekt over de veiligheidssituatie in de Zuidchinese-Zee en Beijing impliciet oproept zich te onthouden van bouwactiviteiten in delen van de zee waarvan verschillende landen menen dat die tot hun territoir behoort.

Geen reden voor zorg

Volgens China is er geen enkele reden voor zorg bij de Asean-landen. Niet alleen is er geen enkele bedreiging voor de vrijheid van lucht- en scheepvaartverkeer, zei een regeringswoordverder, bovendien staat China volkomen in zijn recht om op eilandjes die tot zijn grondgebied behoren te doen wat het wil.

En dat is natuurlijk precies het punt: de Filipijnen, Vietnam, Maleisië en Indonesië zijn van mening dat een aantal van die eilandjes juist tot hun grondgebied behoort en dat China daar niets te zoeken heeft. Zij gruwen van de officiële landkaart van China, waar een groot deel van de Zuidchinese-Zee door middel van de 'lijn van negen strepen' tot Chinese binnenwateren wordt verklaard.

Zorgen over consequenties

Tot nu toe konden de tien Asean-landen, de Filipijnen, Indonesië, Maleisië, Singapore, Thailand, Brunei, Birma, Cambodja, Laos en Vietnam, het nooit eens worden over een gemeenschappelijk front tegen China. De landen zijn economisch sterk afhankelijk van China.

Maar onder druk van de Filipijnen, Vietnam en Indonesië is Asean-voorzitter Maleisië overstag gegaan. De Chinese overheid suggereerde politieke implicaties: "China verzet zich tegen de poging van een paar landen om de Asean en de relaties met China te gijzelen voor hun eigen zelfzuchtige doeleinden", zei woordvoerder Hong Lei.

Spierballen

Ondertussen greep de Amerikaanse president Barack Obama een bezoek van de Japanse premier Shinzo Abe aan Washington aan om de veiligheid van het Japanse grondgebied, inclusief omstreden eilanden in de Oostchinese-Zee, te garanderen. "Ik wil benadrukken dat ons verdrag om Japans veiligheid te garanderen absoluut is", aldus Obama.

Hij zei verder dat China zich moet onthouden van 'spierballen rollen' tegenover zijn buurlanden.