China: actie marinetoestel VS 'onverantwoordelijk'

Het Chinese ministerie van buitenlandse zaken heeft vrijdag in sterke bewoordingen gereageerd op een incident in het luchtruim boven de Zuidchinese-Zee. Woensdag vloog een Amerikaans P8 boven een rif waar China door middel van zandsuppletie een kunstmatig eiland creëert waarop een haven en landingsstrip worden aangelegd.

Het vliegtuig werd door de Chinese marine tot acht keer opgeroepen rechtsomkeer te maken, omdat het zich in Chinees luchtruim zou bevinden. De bemanning van Amerikaans verkeersvliegtuig van Delta Airlines dat toevallig in de buurt was, maakte zich zorgen dat het voor een spionagetoestel werd aangezien en zocht contact met de Chinese marine om zich te identificeren.

Woordenstrijd

Een regeringswoordvoerder noemde het incident 'onverantwoordelijk, erg gevaarlijk en een bedreiging voor regionale vrede en stabiliteit'. Volgens het ministerie kunnen de verkenningsvluchten in het Chinese luchtruim eenvoudig tot misrekeningen leiden die 'onverwachte gebeurtenissen' veroorzaken. Beijing riep de VS dan ook op af te zien van 'riskante en provocatieve acties'.

Volgens de VS is er geen sprake van schending van het Chinese luchtruim en bevond de P8 zich boven internationale wateren. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken noemde de verkenningsvlucht 'volkomen legitiem'. Het State Department liet donderdag weten dat de VS doorgaan met het surveilleren in het gebied. "Geen verstandig mens gaat de Amerikaanse marine proberen daarvan te weerhouden. Dat is geen verstandige zet", zei Daniel Russel, de belangrijkste Amerikaanse diplomaat voor Zuidoost-Azië.

Ooggetuigen

Het incident vond woensdag plaats bij wat de Chinezen het Yongshu-rif van de Nansha-eilanden noemen. Internationaal worden meestal de aanduidingen Fiery Cross-rif en Spratly-archipel gebruikt. Verschillende landen in de regio betwisten elkaar over de zeggenschap van de stipjes op de kaart.

Dit soort kat-en-muisspelletjes tussen Amerikaanse en Chinese militaire schepen en vliegtuigen komen in dit gebied vrijwel dagelijks voor. Meestal horen we daar niets over, maar dit keer was er een filmploeg van nieuwszender CNN bij. In een reportage is te zien hoe de P8 vrijwel boven de bouwactiviteiten op het eiland vliegt. Het Pentagon gaf daarvoor beelden vrij die door de camera's van de P8 waren gemaakt. Volgens de commandant van het toestel wordt er vaker en ook lager boven eilanden gevlogen waarop China aan het bouwen is.

Boodschap

Het is voor het eerst dat journalisten worden toegelaten aan boord van een hypermoderne en met veel geheimzinnigheid omgeven P8. Het toestel is vooral bedoeld om onderzeeëers op te sporen, maar is vanwege zijn detectieapparatuur ook uitermate geschikt om te spioneren.

Door de CNN-ploeg mee te nemen, geeft het Pentagon een boodschap af dat het Chinese claims op het gebied niet accepteert. Dat is een steun in de rug van bondgenoten als Japan en de Filipijnen, die met zorg naar de Chinese landwinningsprojecten kijken. China claimt dat bijna 90 procent van de Zuidchinese-Zee tot zijn territoriale wateren behoort en de grote bouwlust lijkt bedoeld om de controle op het gebied te gaan effectueren.

UPDATE - De Chinese regering heeft een officieel protest bij de VS ingediend over het schenden van het Chinese luchtruim door een Amerikaans militair toestel. Dat maakte het ministerie van buitenlandse zaken maandag bekend. "We vragen de VS zijn fout toe te geven, rationeel na te blijven denken en te stoppen met onverantwoordelijke uitspraken en daden", zei een regeringswoordvoerster in een persbriefing.

De CNN-reportage kun je hier bekijken.