President Taiwan is teleurgesteld in China

President Ma zegt in een interview met de BBC dat er van Taiwanese zijde de afgelopen jaren veel aan is gedaan de relatie met China te verbeteren. "Het vasteland is slechts honderd zeemijl verwijderd van de Chinese Republiek (Taiwan, red.). Daarmee is het een risico en een kans voor ons. Elke leider hier heeft geleerd hoe hij het risico kan verkleinen en de kansen kan vergroten. Dat heb ik de afgelopen zeven jaar ook gedaan", zegt Ma.

Hij is teleurgesteld dat het nooit tot een rechtstreeks gesprek met president Xi is gekomen. "Een ontmoeting zou een natuurlijke ontwikkeling zijn. In de afgelopen twee jaar hoopten we dat de Apec-leidersconferentie afgelopen november daartoe een kans bood. Het is echter niet gelukt en dat is jammer", zegt Ma. "Natuurlijk weten we niet precies hoe die beslissing tot stand is gekomen, maar ik geloof dat het president Xi was die de knoop heeft doorgehakt."

Psychologische afstand

De Taiwanese president laat doorschemeren dat hij niet heel enthousiast is over het vurige verlangen van Beijing naar een hereniging. Hij zegt dat beide landen voorzichtigheid en geduld moeten betonen. "De situatie op het vasteland verbetert soms en verslechtert dan weer. Het is niet erg stabiel", zegt Ma tegen de BBC.

"In de afgelopen jaren heb ik de Chinese autoriteiten op het vasteland er continu aan herinnerd hoe belangrijk het is de psychologische afstand te verkleinen. Taiwan gelooft in de basiswaarden vrijheid, democratie, mensenrechten en de rechtsstaat", aldus Ma. "Maar we zien dat mensenrechtenactivisten waaronder advocaten worden gearresteerd. Dat is waarom de burgers denken dat de mensenrechtensituatie in China eerder verslechtert."

Dreiging

Ma zegt dat hij niet blij was toen de Chinese staatstelevisie begin deze maand een reportage uitzond over een legeroefening, waarbij een gebouw werd bestormd dat op het Taiwanese presidentieel paleis leek. Toch denkt hij niet dat China werkelijk van plan is Taiwan gewapenderhand in te nemen. "Sinds 2005 is de militaire balans omgeslagen in het voordeel van China. Ieder jaar groeit hun defensiebudget met dubbele cijfers. Het zou heel moeilijk voor ons zijn een wapenrace met het vasteland aan te gaan", aldus Ma.

Hij gelooft in een vredesstrategie, gesteund door afschrikking. "Onze defensiestrategie is als volgt: wij willen [dat] geen van beide zijden de status quo eenzijdig of met geweld doorbreekt, omdat de prijs die daarvoor moet worden betaald te hoog is."

Verkiezingen

De Taiwanezen kiezen op 16 januari de opvolger van president Ma. Zoals het er nu naar uitziet maakt Tsai Ing-wen, kandidaat van de progressieve partij, de meeste kans. Zij neemt een gereserveerde houding aan ten opzichte van verstevigen van de banden met het vasteland.