Lagere overheden schimmig over schuldenlast

Beijing, Guangzhou, Shanghai, Tianjin, Ningbo en Xiamen. Dat zijn de enige steden die cijfers openbaar hebben gemaakt over hun schuldpositie. Dat blijkt uit een dinsdag gepubliceerd onderzoek van de Tsinghua universiteit naar de financiële transparantie van lokale overheden.

Volgens de Chinese wet moeten overheden op alle niveaus openheid geven over hun begroting, inkomsten en schulden. Maar uit het onderzoek blijkt dat dit nauwelijks gebeurt. Met name de hoeveelheid schulden blijft schimmig.

Duidelijke regels

Volgens de onderzoekers zijn de regels onvoldoende duidelijk over de publicatieplicht en de manier waarop de schuld moet worden vastgesteld. "Er is verwarring op meerdere terreinen en lokale overheden kunnen de regels op hun eigen manier interpreteren", zegt Yu Qiao, hoogleraar publiek beleid en bestuur van Tsinghua universiteit, tegen zakenblad Caixin.

Hij roept de wetgever dan ook op duidelijke regels af te kondigen en de centrale overheid meer bevoegdheden te geven de cijfers te controleren. Volgens de onderzoekers vormt de lokale schuldenlast de grootste bedreiging voor de Chinese economie.

Toprisico

In China groeien de laatste jaren de zorgen over de schuldenlast van de overheid. Met name op lokaal niveau is er veel geleend. Tussen 1994 en 2014 was het verboden voor lokale overheden om direct geld te lenen. Om toch te kunnen investeren in infrastructuur, afvalverwerking, maar ook speculatief vastgoed hebben veel lokale overheden die wet ontweken door lokale investeringsfondsen op te richten.

Twee jaar geleden zorgde de vice-minister van financiën Zhu Guangyao voor opschudding, toen hij op een persconferentie zei dat de Chinese overheid geen idee heeft voor hoeveel geld de staat zich in de schulden heeft gestoken. Niet lang daarna gaf premier Li Keqiang de opdracht de schuldenlast bij lagere overheden te inventariseren. Maandenlang gingen medewerkers van de Chinese rekenkamer het land in om bij 36.000 lokale overheden de schulden in kaart te brengen.

Minder...

Toen de rekenmeesters klaar waren, kwamen zij uit op een kleine 18 biljoen yuan (2,7 biljoen euro). Het goede nieuws was dat de schuld van lokale overheden lager bleek dan de meeste schattingen. Het slechte nieuws is dat de schuld de laatste jaren snel is gegroeid; met 70 procent sinds 2010 om precies te zijn.

Sindsdien zorgt de Chinese overheid voor verwarring door steeds verschillende cijfers over de schuldenlast te publiceren. Minister van financiën Lou Jiwei noemde in maart het getal van 15,8 biljoen yuan. De vice-voorzitter van het financiële comité van Volkscongres, Yin Zhongqing, zei vorig jaar dat het om 30 biljoen yuan schuld ging.

...of juist veel meer

De Chinese academie voor sociale studies, een belangrijke denktank van de overheid, publiceerde maandag een cijfer over de lokale schuldenlast van 56 biljoen yuan in 2013. Het hanteert daarvoor wel een brede definitie, doordat het niet alleen schulden bij banken en de centrale overheid meerekent, maar ook verplichtingen voor sociale voorzieningen.

Volgens de denktank staan daar 111,9 biljoen yuan aan bezittingen tegenover. Maar dat zegt niet zoveel, omdat vuilniswagens, een stadhuis of een zwembad zich niet zomaar laten verkopen.

Meer weten over de inventarisatie van de schuld van de Chinese overheid? Lees dan het artikel dat ik daarover in december 2013 schreef.