Broodje Blogaap Speciaal: V-Day parade

Oorlog is vreselijk, maar dat militair vertoon ook mooi kan zijn bewees China deze week. De wereld werd getrakteerd op een strak geregisseerde show, waarbij niets aan het toeval werd overgelaten.

De parade was modern in beeld gebracht. Tientallen camera's werden ingezet, waarbij vaak voor bewegende camera's werd gekozen, op dolly's, kranen, drones en zelfs on board van militaire voertuigen en vliegtuigen.

Hoezeer de Chinese leiders erop gebrand waren er een vlekkeloze militaire choreografie van te maken, bleek eerder al uit de minitieuze voorbereidingen. Om voor een blauwe lucht te zorgen waren duizenden fabrieken en bouwplaatsen in Beijing en de zes provincies daaromheen gesloten. Er werden zelfs getrainde apen ingezet op een luchtmachtbasis om de bomen vrij van vogels te maken, zodat 200 helicopters en straaljagers konden opstijgen zonder het gevaar van een bird strike. Zo'n 12.000 militairen oefenden maandenlang voor het evenement.

Ga er maar vanuit dat donderdag niets toevallig gebeurde en dat over alle details tevoren is nagedacht. Drie dingen vielen mij op. De rol van Xi Jinping. Natuurlijk was de partijleider, opperbevelhebber en president donderdag de hoofdrolspeler. Waar de partijtop gekleed was in westerse kostuums, had hij gekozen voor een sober donkergrijze outfit. Geen Mao-uniform van vroeger, maar daar onmiskenbaar op gebaseerd. Het moet het beeld uitdragen van een sobere leider die dicht bij het volk staat.

Maar het mag natuurlijk niet allemaal te nostalgisch ogen, daarom was voor zijn vrouw Peng Liyuan gekozen voor een nauwsluitende rode jurk. Dat was weer afgestemd met een andere dame aan Xi's zijde, de Zuidkoreaanse president Park Geun-hye die een geel jasje droeg. Rood en geel zijn kleuren die in China allebei geluk symboliseren.

Vanzelfsprekend liet Xi zich uitgebreid vastleggen tussen de buitenlandse leiders. Boodschap: China is het middelpunt van de wereld.

Xi inspecteerde voorafgaand aan de parade de troepen vanuit een limousine -natuurlijk een Made in China Hongqi. Hij groette de troepen staand door het dakraam met een 'gegroet kameraden' en zij beantwoordden hem met een luidkeels 'gegroet leider'. De boodschap is duidelijk: Xi is de baas over het leger, waarvan hij de top aan het reorganiseren is.

Hij maakte eigenlijk maar één fout en dat is dat hij tot tienmaal toe met zijn linkerhand salueerde. Daarmee toonde hij zich een militaire buitenstaander, want soldaten -en dus ook de opperbevelhebber- salueren met rechts. Toen Chinese internetgebruikers erover begonnen te schrijven, haastte de Chinese staatsmedia zich te melden dat het gezichtsbedrog was geweest. Vanwege het camerastandpunt leek het alsof hij salueerde, maar in werkelijkheid zwaaide hij. Waarvan akte.

Wie was erbij (en wie niet)? Er waren 30 buitenlandse staatshoofden en talloze andere afgezanten aanwezig bij de parade, maar er waren er twee die prominent aanwezig waren en steeds in de nabijheid van Xi verkeerden: de Russische president Vladimir Poetin en de Zuidkoreaanse president Park Geun-hye. Dit zijn China's beste vriendjes van dit moment.

Interessant is dat deze twee het spiegelbeeld vormen van twee landen waarmee de relaties juist gespannen zijn: de VS en Noord-Korea. Barack Obama en Kim Jong-un waren wel uitgenodigd, maar lieten de parade aan zich voorbij gaan en stuurden betrekkelijk lage afgezanten. Dan zegt het protocol: achteraan zitten.

Chinezen viel onmiddellijk de prominente aanwezigheid van de oud-presidenten Jiang Zemin en Hu Jintao op. Xi heeft het niet zo op de oude garde; hij beschouwt ze als conservatief en vooral bezig om hun machtsbasis te behouden. De president heeft zijn voorgangers vorige maand al flink op hun nummer gezet door niet te verschijnen op een informele bijeenkomst waar oude en nieuwe leiders elkaar jaarlijks ontmoeten. Maar bij deze belangrijke gebeurtenis waren ze er weer bij: een teken van respect voor senioriteit en een boodschap aan de buitenwereld dat er geen hommeles is in de top van de partij. Stel je voor.

Opvallend was ook de nieuwe positie van de top van de krijgsmacht. Zij zaten niet op het podium van de hoogwaardigheidsbekleders, maar bevonden zich tussen hun troepen. De arme generaals moesten dus in de hitte marcheren. Persbureau Xinhua wist te melden dat de 50 commandanten van de verschillende legeronderdelen gemiddeld vijf kilo zijn kwijtgeraakt. Dat is pas een afslankingsoperatie bij defensie! De boodschap: het militaire apparaat is ondergeschikt aan het landsbestuur en de partij.

Wat zagen we? Veel modern wapentuig en voor potentiële kopers waren de typenummers er voor de zekerheid opgezet. China is tegenwoordig de derde wapenexporteur ter wereld en de parade was een grote rijdende etalage.

Maar er was nog iets opvallend. Het Chinese leger transformeert van een groot landleger dat het eigen grondgebied moet verdedigen, naar een krijgsmacht die buiten het eigen territoir inzetbaar is. We zagen veel raketten, onder meer de Dongfeng 21D, die de Amerikanen carrier killer noemen. En tankvliegtuigen die ervoor zorgen dat straaljagers ver op zee kunnen vliegen. Het is dat het technisch niet mogelijk is, maar anders hadden de Chinezen het vliegdekschip Liaoning over het Tiananmenplein laten varen. Die boodschap was voor alle landen rond de Oost- en Zuidchinese Zeeën duidelijk. Voor wie het in het Pentagon nog niet begrepen mocht hebben, had China donderdag een paar marineschepen naar de kust van Alaska gestuurd. Was Obama er toch een beetje bij.

Op Twitter plaats ik regelmatig bijzondere verhalen en foto's uit China: #blogaap