China belooft gerechtigheid na dood IS-gijzelaar

China veroordeelt de 'inhumane actie' van IS en zal de daders 'zeker verantwoordelijk houden'. Dat verklaarde het Chinese ministerie van buitenlandse zaken donderdag, nadat IS in zijn online-magazine Dabiq de dood van twee gijzelaars had gemeld.

Ook president Xi Jinping en premier Li Keqiang veroordeelden de 'gruwelijkheid'. President Xi noemde terrorisme 'de gezamenlijke vijand van alle mensen'. Hij riep op tot meer internationale samenwerking om terroristen te bestrijden.

Losgeld

Volgens het ministerie van buitenlandse zaken is al het mogelijke gedaan om Fan vrij te krijgen. Op 9 september publiceerde Dabiq een advertentie waarin het twee gijzelaars te koop aanbood (foto). Volgens de begeleidende tekst zijn de gijzelaars 'door hun regeringen in de steek gelaten' en is er 'onvoldoende gedaan om hun vrijheid te kopen'.

De twee werden al snel in de media geïdentificeerd als Ole Johan Grimsgaard-Ofstad uit Noorwegen en Fan Jinghui uit China. Woensdag publiceerde Dabiq opnieuw foto's van het tweetal met het bericht dat ze dood zijn. Uit de foto's valt op te maken dat ze zijn doodgeschoten. IS meldt dat de twee 'in de steek zijn gelaten door kafir, ongelovige, staten en organisaties'.

Onbegrip en verontwaardiging

Van Fan is weinig bekend. Hij was 50 jaar en woonde samen met zijn vrouw, een lerares, in Beijing. In het verleden was hij werkzaam als leraar, bij een reclamebureau en bij staatsomroep CCTV. Onbekend is waar en wanneer hij gevangen is genomen, alleen dat hij daar als freelance consultant werkzaam was.

Op Chinese sociale media heerst grote woede over de moord. Censors maken sinds vannacht overuren om de stroom reacties te monitoren. Condoleances, uitingen van onbegrip en verontwaardiging zijn toegestaan, maar reacties die zich tegen moslims of het optreden van de overheid keren worden weggehaald.

Kwetsbaar

Grote vraag is wat de moord op Fan betekent voor de opstelling van China ten opzichte van de internationale strijd tegen IS. De Chinese overheid vreest al langer dat moslimextremisten uit de onrustige regio Xinjiang als jihadstrijder naar het kalifaat reizen en op enig moment getraind en gehard terugkeren om aanslagen in eigen land te plegen. Ook is China kwetsbaar in het Midden-Oosten, waar veel Chinese bedrijven actief zijn.

Nu de overheid heeft beloofd de daders ter verantwoording te roepen en Chinese burgers in het Midden-Oosten te beschermen, moet er daadkracht worden getoond. De druk van de publieke opinie om iets te doen is groot.

Anti-IS-coalitie

Van oudsher wijst China militair ingrijpen door de internationale gemeenschap af. De Volksrepubliek is nog nooit betrokken geweest bij internationale acties in andere landen, anders dan VN-vredesmissies. Tegelijkertijd zien de Chinese leiders ook dat sommige problemen niet door individuele landen kunnen worden opgelost. Een VN-mandaat of een verzoek van de overheid in Syrië en/of Irak zou China over de streep kunnen trekken zich ditmaal wel bij een anti-IS-coalitie aan te sluiten.

Meer lezen over de Chinese opstelling ten opzichte van terrorisme? Lees dan ook mijn column van deze week op de site van Elsevier.