China wil terreur ook buiten eigen grenzen bestrijden

De wet bestaat voor het grootste deel uit bestaande regelgeving die nu in andere wetten is vastgelegd, zoals de strafwet en de rampenbestrijdingswet. Maar er zijn ook een aantal nieuwe bevoegdheden toegevoegd. Er wordt een nationaal informatiecentrum opgericht waar informatie van verschillende ministeries, veiligheidsdiensten en lagere overheden worden verzameld, geanalyseerd en vervolgens gedeeld. Ook komt er een terreurcoõrdinator die het werk van verschillende veiligheidsdiensten overziet.

Het Volksbevrijdingsleger en paramilitaire anti-terreureenheden krijgen de wettelijke bevoegdheid om in het buitenland op te treden. Daarvoor is wel de toestemming van de regering van dat land nodig. Onduidelijk is wat de Chinese overheid hiermee precies voor ogen heeft. Gaat het alleen om buitenlandse hulpverzoeken bij concrete terreuracties, zoals de gijzeling in Mali? Of is China van plan om in bijvoorbeeld Afghanistan en Pakistan op uitgeweken Oeigoerse moslimextremisten te jagen?

Achterdeurtjes

Een omstreden deel van de wet zijn de eisen die aan technologische bedrijven worden gesteld. Zij moeten meewerken aan onderzoek van autoriteiten door metadata zoals telefoongegevens en surfhistorie van verdachten over te dragen. Ook eist China medewerking bij het ontcijferen van bestanden die met behulp van encryptiecodes zijn versleuteld.

De uiteindelijke wetstekst gaat hierin minder ver dan een conceptwet die vorige maand ter consultatie werd verspeid. Daarin stond dat fabrikanten achterdeurtjes in hun software moesten inbouwen en encryptiecodes moesten overdragen zodat veiligheidsdiensten in computers en mobieltjes kunnen rondneuzen. Buitenlandse ondernemingen toonden zich hier huiverig voor.

Mediaregels

Ook nieuw is de bevoegdheid berichtgeving over terreur in de pers en op sociale media te beperken. Het wordt verboden details te publiceren die mogelijk tot na-aapgedrag leiden of die door het publiek als gruwelijk en inhumaan worden ervaren. Tenslotte krijgt de overheid bevoegdheden om bankrekeningen te bevriezen die gebruikt worden om terreur te financieren.

Internationale mensenrechtenorganisaties zijn verontrust over de nieuwe wet. Zij vinden dat de toch al ruime bevoegdheden van de Chinese overheid om burgers en de media te controleren nog verder worden opgerekt. China zegt echter dat de nieuwe regelgeving niet verschilt van die in andere landen en dat het zich heeft bij het vaststellen van de wet heeft gebaseerd op vergelijkbare regelgeving in de VS en EU-landen.