Verdwenen uitgever zit vast in China

Gui zei in de videobekentenis dat hij vrijwillig naar China is gereisd om zich bij de politie aan te geven. De reden is dat hij graag naar China wil kunnen reizen om zijn familie te bezoeken. Momenteel kan dat niet, omdat hem daar een gevangenisstraf vanwege een dodelijk auto-ongeval boven het hoofd hangt.

Dat vertelde een snikkende Gui in een negen minuten durende bekentenis. De 51-jarige uitgever zei dat hij in december 2003 in Ningbo een studente heeft doodgereden terwijl hij dronken was. In augustus 2004 is hij veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van twee jaar. Omdat hij tegen de voorwaarden in China had verlaten, kon hij niet meer terugkeren om de begrafenis van zijn vader bij te wonen of zijn zieke moeder te bezoeken.

Nachtmerrie

Gui zei dat hij in voortdurende angst leefde te worden gearresteerd en om daar een einde aan te maken besloten had zichzelf aan te geven. Dit was de enige reden, zo benadrukte hij, dat hij momenteel werd vastgehouden. Hij riep anderen op zich niet met de zaak te bemoeien, inclusief de Zweedse overheid. Gui heeft sinds een aantal jaar de Zweedse nationaliteit.

In de CCTV-rapportage werd het vonnis getoond dat elf jaar geleden tegen Gui is uitgesproken. Ook kwam de moeder van de doodgereden studente aan het woord.

Opheldering

In Hong Kong is de videobekentenis met scepsis ontvangen. Zijn dochter en enkele mensenrechtenorganisaties denken dat Gui onder druk is gezet om mee te werken aan de opnames. Ze kunnen niet geloven dat gewetensnood over een misdrijf van twaalf jaar geleden de reden is dat de uitgever nu in China vastzit. Zij denken dat Gui's uitgeverij de woede van de Chinese overheid over zich heeft afgeroepen met de publicatie van smeuïge verhalen over China's politieke top.

De Zweedse overheid liet weten dat zij nog steeds willen dat Gui consulaire bijstand van de ambassade in Beijing ontvangt. Ook het stadsbestuur van Hong Kong wil opheldering over Gui's verdwijning en vier van zijn collega's. Hong Kong en China hebben de afspraak dat zij elkaar binnen veertien dagen informeren als zij een van elkaars burgers detineren. Gui blijkt zich nu al maandenlang in China te bevinden.

Vragen

De uitgezonden videobekentenis laat nog steeds veel vragen open. Als Gui zich werkelijk vrijwillig heeft aangegeven wegens een oude celstraf, waarom zijn er dan ook vier medewerkers van zijn uitgeverij verdwenen? Hebben die zich ook allemaal vrijwillig gemeld?

En hoe is Gui vanuit Thailand eigenlijk in China terecht gekomen? Als hij zichzelf wilde melden bij de autoriteiten, had hij het vliegtuig kunnen nemen. Maar vooralsnog is onbekend hoe hij Thailand heeft verlaten; in ieder geval niet via een vliegveld. Volgens de CCTV-reportage was de Chinese overheid al jarenlang naar Gui op zoek. De politie in Hong Kong liet echter weten dat het nooit een opsporingsverzoek van het vasteland heeft ontvangen.

UPDATE - De politie Guangdong heeft maandagavond aan de autoriteiten in Hong Kong bevestigd dat de vermiste uitgever Lee Bo zich in Chinese detentie bevindt. De politie in Hong Kong dringt aan op een ontmoeting, zodat zij Bo zelf kunnen ondervragen over zijn verdwijning.

Een deel van de videobekentenis is hier te zien.