'China beschuldigt verdwenen uitgever van chantage'

Volgens Bowen Press bereiden Chinese autoriteiten een rechtszaak voor tegen Lee Bo. Hij zou bekende Chinezen geld hebben afgetroggeld om zo publicaties over hun privéleven te voorkomen. Dat meldt de Chineestalige nieuwssite in de VS op basis van bronnen 'dichtbij relevante autoriteiten' in China. Op afpersing staat in China een maximum gevangenisstraf van tien jaar.

Als het bericht klopt, is het de zoveelste wending in de zaak van de vijf verdwenen uitgevers van Sage Communications. Chinese autoriteiten hielden tot nu toe vol dat Bo vrijwillig naar China was gegaan om te 'assisteren in een onderzoek'. Blijkbaar is hij nu zelf verdachte.

PR-drama

De zaak is nog steeds met veel mysterie omgeven. In oktober verdwenen vier uitgeverij-medewerkers. Pas maanden later gaf China toe dat zij zich in een detentiecentrum in de provincie Guangdong bevinden. Op 30 december verdween de vijfde, Lee Bo. In januari verscheen de directeur van de uitgeverij, Gui Minhai, op het CCTV-journaal waarin hij snikkend vertelde dat hij zichzelf had aangegeven wegens een auto-ongeluk dat hij in 2003 had veroorzaakt.

De verdwijningen zorgen voor veel onrust in Hong Kong en diplomatieke spanningen. Gui is genaturaliseerd tot Zweed en Bo beschikt over een Brits paspoort. De Zweedse en Britse regering willen toegang tot hun landgenoten om hun consulaire bijstand te bieden. De Thaise regering en het bestuur in Hong Kong willen op hun beurt opheldering over de vraag hoe Gui en Bo in China terecht zijn gekomen. Thailand heeft alleen documentatie dat Gui het land is binnengekomen, maar niet dat hij het land via een grenspost heeft verlaten. Van Bo is bekend dat zijn reispapieren nog thuis liggen; hoe kon hij dan vrijwillig naar China reizen?

Tegenstrijdigheden

Hoe het ook werkelijk zit, doordat China voortdurend kleine brokjes informatie vrijgeeft die ook nog vaak tegenstrijdig zijn, blijft de zaak de gemoederen bezig houden. China wijst erop dat Gui en Bo zelf hebben aangegeven dat zij geen publiciteit willen, maar dat gelooft langzamerhand niemand meer.

Dinsdag sprak de hoge commissaris voor mensenrechten van de VN,  Zeid Ra’ad al-Hussein, zijn zorgen uit over de detentie van de vijf en de vervolging van mensenrechtenadvocaten in China. De Chinese missie bij de VN herhaalde daarna de mededeling dat Bo zich vrijwillig in China heeft gemeld om te assisteren in een onderzoek.

Meer weten over de onrust die de zaak van de verdwenen uitgevers in Hong Kong veroorzaakt? Luister dan het interview terug dat ik hierover gaf bij De Ochtend op Radio 1.