Asean-landen willen dialoog met China

'Ministers houden grote zorgen over de huidige en voortgaande ontwikkelingen in de Zuidchinese-Zee'. Dat staat in de slotverklaring van de bijeenkomst van ministers van buitenlandse zaken van de landen verenigd in de associatie van Zuidoost-Aziatische landen Asean. De groep was de afgelopen dagen bijeen in Laos.

Landwinning en toenemende (militaire) activiteiten hebben de spanningen vergroot en vormen een bedreiging voor vrede, veiligheid en stabiliteit van de regio, staat in de verklaring. De pijlen zijn gericht op China, al wordt dat land niet genoemd.

Vleien en dreigen

De ministers kwamen overeen China uit te nodigen voor besprekingen over de situatie. Het is echter onwaarschijnlijk dat Beijing die uitnodiging aanvaardt. De Chinese regering probeert al jaren met de wortel en de stok het onderwerp Zuidchinese-Zee van de Asean-agenda te houden. Maar naarmate de spanningen oplopen, lijken de gelederen van de Asean-landen zich steeds verder te sluiten.

Beijing stelt zich op het standpunt dat territoriale kwesties alleen door bilaterale onderhandelingen zijn op te lossen. China is van alle Asean-leden de belangrijkste handelspartner; dat maakt het moeilijk voor individuele landen om een hard standpunt in te nemen. Laat staan dat ze militair een vuist kunnen maken tegen de grote buurman als het erop aankomt. Maar als groep staan ze sterker. Bij de Asean zijn de Filipijnen, Indonesië, Maleisië, Singapore, Thailand, Brunei, Birma, Cambodja, Laos en Vietnam aangesloten. De Filipijnen, Vietnam, Brunei, Maleisië en Indonesië hebben overlappende claims met China.

Bemiddelende rol

Laos is momenteel de voorzitter van de Asean. Dat land heeft zelf geen territoriale claims in de Zuidchinese-Zee en onderhoudt goede betrekkingen met zowel China als de Asean-leden. Het land is bereid om een bemiddelende rol te spelen, zei de Laotiaanse vice-premier en minister van buitenlandse zaken Thongloun Sisoulith.

Vrijdag had de Chinese minister van buitenlandse zaken Wang Yi nog wat extra olie op het vuur gegooid, door dreigementen te uiten richting Vietnam. Hij noemde de beslissing van de Vietnamese regering om een klacht over Chinees gebruik van de Zuidchinese-Zee voor te leggen aan het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag niet alleen een 'politieke provocatie', Wang noemde die beslissing ook 'onverantwoordelijk jegens het Filipijnse volk en de toekomst van de Filipijnen'.