Verdubbeling veroordelingen wegens terrorisme

In China zijn afgelopen jaar 1.419 vonnissen uitgesproken tegen verdachten van staatsgevaarlijke activiteiten, zoals separatistische activiteiten, het deelnemen of leiden van terreurorganisaties en het verspreiden van terroristische propaganda. Dat zei Zhou Qiang, voorzitter van het centrale hooggerechtshof, zondag bij de presentatie van het jaarverslag van de Chinese magistratuur aan het Nationale Volkscongres.

In 2014 bedroeg het aantal veroordelingen in deze categorie nog 712. Volgens staatspersbureau Xinhua is de toename te danken aan grotere inspanningen van politie, aanklagers en rechtbanken. Eerder deze week zeiden afgevaardigden uit Xinjiang dat het aantal geweldadige incidenten in hun onrustige regio 'significant was afgenomen', evenwel zonder aantallen te noemen.

(On)schuldig

Volgens het jaarverslag zijn belangrijke stappen gezet om het Chinese juridische systeem te verbeteren. Als voorbeelden noemt Xinhua verplichte videoregistratie van verhoren om marteling van verdachten te voorkomen, het opzetten van meer dan 1.700 centra voor juridische hulp en het verbeteren van medische hulp aan verdachten en gedetineerden.

Sinds februari 2015 mogen verdachten in hun eigen kleding worden voorgeleid in plaats van in gevangeniskleding. Deze symbolische maatregel moet tot uitdrukking brengen dat de verdachte onschuldig is totdat het tegendeel is bewezen.

Hervormingsmaatregelen

Toch hebben Chinese rechtbanken een veroordelingspercentage van ver boven de 90 procent. Volgens Xinhua werden in de afgelopen drie jaar 2.369 verdachten vrijgesproken; zo'n twee per week. Het persbureau noemt dat een voorbeeld van de 'effectieve bescherming van de rechten van de onschuldigen'.

Volgens Zhu Zhengfu, vice-voorzitter van de Chinese advocatenassociatie en lid van de Politieke Consultatieve Conferentie, zijn veel meer maatregelen nodig om de rechtspraak te hervormen. Hij pleitte deze week voor invoering van borgtocht, de aanwezigheid van advocaten bij verhoren en meer professionele afstand tussen politie, aanklagers en rechters. Ook is hij tegenstander van het uitzenden van videobekentenissen, die volgens hem geen ander doel dienen dan de verdachte te vernederen en criminaliseren.

Internationaal maritiem hof

Opperrechter Zhou lanceerde zondag bovendien het plan voor het opzetten van een internationaal maritiem hof in China. Vorig jaar oordeelden Chinese rechtbanken over 16.000 maritieme zaken. Hij noemde als voorbeeld de kwestie van een aanvaring tussen een Chinees vissersschip en een Panamees vrachtschip bij de omstreden Diaoyu-eilanden in de Oostchinese-Zee. Deze zaak 'toont duidelijk de Chinese jurisdictie over dit gebied', aldus Zhou.

Dit is precies de reden waarom andere landen in de regio niet erg happig zullen zijn geschillen aan zo'n Chinees tribunaal voor te leggen. Bij het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag loopt momenteel een procedure over zeggenschap over de Zuidchinese-Zee die door de Filipijnen is aangespannen. China weigert de bevoegdheid van het Hof in deze kwestie te erkennen.