Jacht op briefschrijver krijgt internationale dimensie

Journalist Zhang Ping (foto), die woont en werkt in Duitsland, zegt dat zijn zus en twee broers in China zijn aangehouden. Zhang schrijft zondag in een column voor de Amerikaanse website China Change dat de Chinese overheid zijn familieleden onder druk zet om hem te bewegen zijn kritische columns te stoppen.

Op maandag liet Zhang The Guardian weten dat zijn zus inmiddels op vrije voeten is, maar dat zijn broers nog vastzitten en pas vrijkomen als hij een artikel van de website van Deutsche Welle verwijdert. In dat artikel uit Zhang scherpe kritiek op de detentie van de Chinese columnist Jia Jia, die enige tijd vastzat naar wordt aangenomen vanwege een onderzoek naar de geheimzinnige auteur van een anonieme open brief.

Brand

Ondertussen heeft de politie in de provincie Sichuan maandag bekend gemaakt dat Zhangs broers en vader zijn aangehouden op verdenking van het veroorzaken van bosbrand. Zij zouden zondag bij het graf van hun voorvaderen wierook en offergeld hebben gebrand en zo onbedoeld brand hebben veroorzaakt.

Zhang gelooft daar niets van; hij schrijft dat zijn familieleden zonder wettelijke redenen door de autoriteiten zijn ontvoerd. "Ik ben erg bezorgd om hun veiligheid. Zij worden mogelijk vervolgd voor andere feiten die hen in de schoenen worden geschoven."

Druk

Zaterdag maakte een andere Chinese columnist die in het buitenland leeft bekend dat zijn familieleden in China zijn gedetineerd. De ouders en een jongere broer van Wen Yunchao, die woont en werkt in de Verenigde Staten, werden op 22 maart aangehouden. Volgens Wen worden zijn familieleden onder druk gezet om te achterhalen of hij de open brief heeft geschreven.

Zowel Zhang als Wen ontkennen enige betrokkenheid bij het opstellen en verspreiden van de brief. Directe kritiek op de hoogste leider van het land is in China ongebruikelijk, maar uitgeweken publicisten nemen doorgaans geen blad voor de mond als zij over de mensenrechten of het gebrek aan politieke hervormingen in hun vaderland schrijven. Dat de open brief op een Amerikaanse site is verschenen is dan ook niet opmerkelijk; de werkelijke vraag is waarom een Chinese nieuwssite de brief heeft overgenomen.

Klopjacht

Chinese autoriteiten zijn een ware klopjacht begonnen nadat de nieuwssite Wujie begin deze maand een open brief overnam die eerder was gepubliceerd door een Chineestalige website in de Verenigde Staten. In de brief wordt president Xi opgeroepen af te treden, vanwege zijn slechte resultaten op economisch en diplomatiek gebied. Ook wordt kritiek geuit op het bouwen van een persoonlijkheidscultus rondom Xi en zijn repressieve beleid tegen criticasters.

Zes medewerkers van Wujie en nog eens tien personeelsleden van een ict-bedrijf dat voor de site werkt zijn aangehouden voor ondervraging. Ook de internetcolumnist Jia Jia zat enige tijd vast, naar aangenomen wordt in het kader van het onderzoek naar de brief.

UPDATE - De broer van Zhang Ping, Zhang Wei, heeft dinsdag een verklaring uitgegeven waarin staat dat hij en zijn familieleden niet door de autoriteiten zijn ontvoerd. Wel werken ze vrijwillig mee in een onderzoek naar de bosbrand. Volgens Zhang Wei had hij van familieleden gehoord dat zijn broer 'schadelijke artikelen' had geschreven over de communistische partij en de overheid. Hij had toen zelfstandig besloten zijn broer te vragen daarmee te stoppen, aldus de verklaring. Zhang Ping liet in een reactie weten dat hij niet gelooft dat zijn jongere broer de verklaring in vrijheid heeft afgelegd.