China dreigt verdragen met Taiwan op te zeggen

De politieke leiding in Beijing voert de druk op de nieuwe Taiwanese president Tsai Ing-wen flink op. Woensdag waarschuwde het bureau voor Taiwanese zaken voor economische consequenties als Tsai niet alsnog het uitgangspunt onderschrijft dat China en Taiwan tot hetzelfde land behoren. “Als het principe van één China niet overeind blijft, is er geen sprake meer van wederzijds politiek vertrouwen en dat zal leiden tot nadelige effecten", aldus woordvoerder Ma Xiaoguang.

Zij voegde er aan toe dat daarmee ook de basis kan vervallen onder 23 verdragen die in de afgelopen acht jaar door de vorige regering van Taiwan met China zijn gesloten. Dinsdag besloot China de controles op citrusvruchten uit Taiwan te verscherpen, wat als een politieke speldenprik wordt gezien.

Geen haast

De Taiwanese regering, die pas sinds vrijdag aan het werk is, lijkt zich niet te laten opjagen. De kersverse minister van economie Lee Chih-kung (foto) liet woensdag op zijn eerste persconferentie weten dat er geen tijdspad bestaat voor het hervatten van onderhandelingen met China.

Onderhandelen is momenteel niet mogelijk, zei Lee. Het wachten is op een supervisiewet die parlementaire instemming vereist voorafgaand, tijdens en na onderhandelingen met China. "Toestemming is vereist, dus het houden van handelsgesprekken heeft nu geen zin", aldus Lee.

Status quo

Taiwan functioneert sinds het einde van de burgeroorlog in 1949 de facto als een onafhankelijk land. Maar China beschouwt Taiwan als een afvallige provincie die weer onder Chinees bestuur moet worden gebracht, desnoods met geweld. Andersom beschouwt de Kwomintang-partij die decennialang Taiwan regeerde zich als het rechtmatige, maar verjaagde bestuur van het Chinese vasteland.

Tientallen jaren zat die discussie muurvast en blokkeerde praktische samenwerking. In 1992 werd die status quo doorbroken toen beide partijen op zoek gingen naar gemeenschappelijke uitgangspunten. Het zogeheten Eén-Chinaprincipe, ook wel de 1992 Concensus genoemd, maakte gebruik van het enige waar beide regeringen het over eens waren: China en Taiwan behoren tot hetzelfde land. Hereniging werd daarmee op de lange baan geschoven, maar onafhankelijkheid van Taiwan was politiek van tafel.

Onafhankelijkheid

Onder de vorige Taiwanese president Ma Ying-jeou werden de banden met China aangehaald en 23 verdragen gesloten. Maar de Democratisch Progressieve Partij staat een afstandelijker koers ten aanzien van China voor. Nu de DPP de presidentsverkiezingen heeft gewonnen en een meerderheid in het parlement veroverde, vreest Beijing dat Taiwan alsnog de onafhankelijkheid uitroept. Vandaar dat het hamert op de erkenning van het Eén China-principe door de nieuwe president en dreigt met economische schade.

President Tsai lijkt daar haar achterban op voor te bereiden. Zij zei vrijdag bij haar inauguratierede dat zij vindt dat Taiwan economisch minder afhankelijk van China moet worden. Hoezeer de DPP-stemmers dat misschien ook toejuichen, tegelijk staat het op gespannen voet met haar belofte de economische crisis en jeugdwerkloosheid aan te pakken. Vanuit de Taiwanese zakenwereld is al gewaarschuwd voor stroperigheid in de besluitvorming als het parlement alle onderhandelingen met China moet overzien en goedkeuren.