'Oeigoeren bij IS wegens repressie China'

Strenge controle van moslims en regels die hun religieuze vrijheid beperken kunnen weleens een 'bepalende factor' zijn voor Oeigoeren China te ontvluchten en een plek te zoeken waar zij zich beter thuisvoelen. Dat zeggen onderzoekers in een rapport naar de beweegredenen van jihadstrijders dat woensdag door de New America Foundation werd gepubliceerd.

De onderzoekers baseren zich op inschrijfformulieren die door een gedeserteerde IS-strijder zijn meegenomen. Het gaat om meer dan 3.500 formulieren, waaronder die van 114 Oeigoeren; na Saoedi-Arabiërs en Tunesiërs de grootste buitenlandse groep. De onderzoekers noemen Xinjiang een 'rijk wervingsgebied' voor IS vanwege 'grote economische ongelijkheid tussen Han-Chinezen en de lokale Oeigoerse bevolking' en 'substantiële staatsrepressie'. Volgens onderzoeker Nate Rosenblatt voelen de Oeigoeren zich mogelijk aangetrokken door propagandavideo's, waarin IS een ideaalbeeld schetst van een moslimstaat, waar kinderen op school de koran bestuderen.

Separatisten

Opvallend is dat alle 114 Oeigoeren op hun formulier hun herkomst als Turkestan of Oost-Turkestan aanduiden; de naam die Oeigoerse separatisten gebruiken voor Xinjiang. Ook zeggen 110 Oeigoerse IS'ers dat zij geen voorgaande ervaring als strijder hebben, dus ook niet bij de Oost-Turkestan Islamitische Beweging, de organisatie waarvan de Chinese overheid zegt dat die verantwoordelijk is voor het werven van jihadstrijders in Xinjiang. Vier inschrijvers lieten deze vraag onbeantwoord.

In zijn algemeenheid komen IS-recruten bovengemiddeld uit gebieden waar het lange tijd onrustig is en waar sprake is van spanningen tussen lokale bevolking en de centrale overheid. De New America Foundation is een non-profitorganisatie in Washington, die onderzoek doet naar verschillende onderzoeksgebieden, zoals buitenlands beleid.

Zwarte lijst

Volgens de Chinese overheid is controle gericht op de bestrijding van moslimextremisme en seperatisme; de regering ontkent dat het de Oeigoerse moslims onderdrukt en zegt dat zij als erkende minderheid juist een grondwettelijke bescherming van hun taal, cultuur en geloof genieten. Toch zijn er voorbeelden bekend van maatregelen die de vrijheid van religie raken, zoals het weren van religieuze uitingen in het openbaar vervoer en beperkingen op het naleven van de ramadan.

China zoekt internationaal steun in zijn strijd tegen terreur in Xinjiang. Woensdag werd bekend dat de Britse regering de Oost-Turkestan Islamitische Beweging in navolging van de Verenigde Staten en de Verenigde Naties als eerste Europese land op een lijst van terreurorganisaties heeft geplaatst.

UPDATE - Het Volksdagblad verwerpt donderdag de conclusies van het onderzoek. Diverse Chinese deskundigen vragen zich af waarom zoveel jihadisten uit westerse landen komen, als repressie zo'n belangrijke overweging is om zich bij IS aan te sluiten. Bovendien benadrukt de partijkrant dat het westen zelf verantwoordelijk is voor de chaos in het Midden-Oosten waardoor IS kon ontstaan.