Controverse rond congres orgaantransplantatie

Vijf dagen lang confereerden medici uit de hele wereld over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van orgaantransplantatie. En vijf dagen lang stonden demonstranten buiten het conferentiecentrum te protesteren tegen de aanwezigheid op Chinese bodem van het 50ste congres van The Transplantation Society.

Het congres zou oorspronkelijk in Thailand plaatshebben, maar de organisatoren zagen daar vanaf vanwege een militaire coup in dat land. Seoul en Singapore werden als alternatief bekeken, maar uiteindelijk was alleen het conferentiecentrum van Hong Kong in deze periode beschikbaar.

Hervorming

Binnen de medische wereld bestaat weerstand tegen deze keus, zolang niet is bewezen dat China geen organen van geëxecuteerde gevangenen meer gebruikt voor transplantaties. De Chinese overheid zegt zelf dat dit niet meer nodig is, omdat de afgelopen jaren het aantal vrijwillige orgaandonoren enorm is gestegen.

The Transplantation Society reageerde op de onrust met een e-mail aan al zijn leden: "Onze vereniging was en is de sterkste tegenstander van het gebruik van organen van geëxecuteerde gevangenen. Onze vereniging blijft een hervorming van het transplantatiesysteem in China voorstaan. We eisen dat het gebruik van organen van terechtgestelde gevangenen voor altijd is verboden", aldus de e-mail. Het bestuur voegt er aan toe dat Hong Kong de doodstraf niet kent.

Vrijwilligheid

Sommige medici twijfelen of China daadwerkelijk gestopt is met 'orgaanoogst' van ter dood gebrachte gevangenen. Zij denken dat gevangenen die op hun executie wachten onder druk worden gezet om zich 'vrijwillig' als donor te registreren. Er zijn enorme wachtlijsten voor een donororgaan in China en zij denken dat de Chinese regering het zich niet kan veroorloven het gebruik van organen van gevangen in een keer af te schaffen.

Volgens de internationale organisatie Doktoren Tegen Gedwongen Orgaanoogst verspeelt de internationale gemeenschap zijn laatste troef tegenover de Chinese regering door het congres op Chinees grondgebied te houden.

Orgaanoogst

Demonstranten buiten het congrescentrum uitten nog veel ernstiger beschuldigingen. Zij claimen dat de Chinese overheid systematisch politieke tegenstanders gevangen zet en vermoord om zo over hun organen te kunnen beschikken. Het zou dan om Tibetanen en Falungongaanhangers gaan. Volgens de in China verboden Falungongbeweging worden op die manier tienduizenden organen weggenomen.

Opvallend was dat de Chinese staatsmedia inhoudelijk op deze claims inging. Staatspersbureau Xinhua citeerde J. Michael Milles van de universiteit van Chicago, die zei dat het onmogelijk is dat er in China zoveel transplantaties worden uitgevoerd. "Ik adviseer de bedrijven die de machines en medicijnen verschaffen die nodig zijn om in China transplantaties te verrichten. Deze mensen weten daardoor hoeveel transplantaties er jaarlijks in China worden uitgevoerd en dat zijn er niet 100.000, maar het getal dat we [van de Chinese overheid] kennen."

Staatsgeheim

De hoogleraar sluit uit dat in het illegale circuit veel meer transplantaties worden uitgevoerd, omdat daarvoor dezelfde apparatuur en medicijnen die afstoting van het donororgaan tegengaan nodig zijn. "Ik denk dat klinieken die dit buiten het officiële circuit zouden doen nooit succesvol kunnen zijn. Mensen die deze weg bewandelen zijn bereid daar veel geld voor te betalen. Zij zouden nooit slechte resultaten tolereren."

Hoeveel mensen jaarlijks de doodstraf krijgen is in China een staatsgeheim, maar mensenrechten-organisaties schatten dit op twee- tot drieduizend per jaar. Dat betekent dat een getal van tienduizenden orgaandonaties onmogelijk is. Tibetaanse activisten en Falungongaanhangers riskeren in China lange gevangenisstraffen, maar ze krijgen alleen de doodstraf als ze ernstige strafbare feiten als moord of terreuraanslagen hebben gepleegd.