Aanklacht tegen gevallen politicus Bo Xilai

Donderdag maakte de rechtbank in Jinan bekend dat het oud-politicus Bo Xilai officieel in staat van beschuldiging heeft gesteld. Dat betekent dat het onderzoek naar hem is afgerond en een rechtszaak snel gaat beginnen.

Volgens de aanklacht zou de 64-jarige Bo misbruik van zijn positie hebben gemaakt door anderen te bevoordelen in ruil voor steekpenningen in de vorm van geld en eigendommen. Hij heeft bovendien zijn macht misbrukt door grote sommen publiek geld te verduisteren.

Spannende roman

Hij was machtig en hij was betrekkelijk populair. Die combinatie maakte dat hij werd genoemd als potentiële kanshebber om in november 2012 hoge ogen te gooien bij de machtswisseling van China's leiderschap.

Maar het liep heel anders. Op 6 februari 2012 vraagt Wang Lijun politiek asiel in het Amerikaanse consulaat in Chengdu. Wang is de baas van de politie van de miljoenenstad Chongqing. Hij vertelt de verbaasde Amerikanen dat hij zijn leven niet meer zeker is in China, omdat hij deel uitmaakt van een doofpot-affaire waarbij zijn baas en de partner against crime Bo Xilai betrokken is.

Moord in de keuken

De doofpot betreft Bo's vrouw, Gu Kailai, die de Britse zakenpartner en huisvriend Neil Heywood in november 2011 heeft vergiftigd. De zaak moet onder het tapijt worden geveegd en het lijkt erop dat Wang daaraan niet wilde meewerken. Hij wordt op 2 februari vervangen als politiehoofd en krijgt een lagere functie. Dat is voor hem het teken dat zijn baas hem niet meer beschermt. De Amerikanen sturen Wang weer weg, maar zullen hun kennis over de zaak delen met de Britten.

Dat wachten de Chinezen niet af; op 15 maart wordt Bo ontslagen als partijchef van Chongqing. Nog geen maand later weten de onderzoekers genoeg; op dezelfde dag dat zijn vrouw officieel wordt aangeklaagd voor moord op Heywood, worden Bo al zijn functies bij de partij afgenomen. Zijn vrouw krijgt de voorwaardelijke doodstraf voor moord opgelegd; Wang krijgt 15 jaar cel voor poging tot verraad.

De val compleet

Aan de vooravond van het 18e partijcongres, wordt Bo op 28 september geschrapt als lid van de communistische partij van China.  Wat velen al vermoeden, wordt vandaag duidelijk uit de aanklacht tegen Bo, die al die tijd in voorarrest zit: hij is bij veel meer duistere zaken betrokken dan alleen een poging zijn vrouw te beschermen. Niet voor niets had politiechef Wang hem de 'grootste gangster in China' genoemd.

Blijft dat de val van Bo veel hooggeplaatsten in Beijing goed uitkwam. Bo was populair in Chongqing, vanwege zijn strenge en succesvolle beleid tegen criminaliteit, populistische maatregelen en een revival van maoïstische idealen. Met name dat laatste wekte het wantrouwen van andere politieke leiders, die sinds de Mao-tijd met al zijn verschrikkingen niets moeten hebben van een persoonlijkheidscultuur rond een leider.