Beijing komt met interpretatie van wet Hong Kong

Mogen gekozen volksvertegenwoordigers Sixtus Leung en Yau Wai-ching hun plek innemen in de LegCo, Hong Kong's stadsparlement? Die vraag gaat tweeduizend kilometer verderop beantwoord worden. Het stadsbestuur van Hong Kong maakte vrijdag bekend dat het permanente comité van het Nationaal Volkscongres in Beijing met een wetsinterpretatie komt.

Alles draait om artikel 104 van de Basic Law. Daarin staat dat volksvertegenwoordigers, bestuurders en rechters moeten zweren de wet te respecteren en trouw te beloven aan 'de speciale autonome regio Hong Kong van de Volksrepubliek China'. De vraag is of personen die een onafhankelijk Hong Kong voorstaan deze eed wel oprecht kunnen afleggen.

Eedaflegging gefrustreerd

Vorige maand liep de eedaflegging in het honderd, toen enkele LegCo-parlementariërs zich niet aan de tekst hielden. LegCo-voorzitter Andrew Leung verklaarde de eed van vijf volks-vertegenwoordigers ongeldig, maar gunde hen wel twee weken later een herkansing. Drie van hen zijn alsnog geïnaugureerd.

Maar de herkansing van Yau Wai-ching en Sixtus Leung werd geblokkeerd, doordat mede-parlementariërs uit het pro-Beijingkamp de vergadering verlieten en er geen quorum meer was. Het tweetal wordt kwalijk genomen dat zij tijdens de eerste eedaflegging vloekten en een vlag met de tekst 'Hong Kong is geen China' ontvouwden.

Patstelling

Sindsdien is er sprake van een patstelling; het pro-Beijingkamp wil pas meewerken aan een nieuwe herkansing als Yau en Leung excuses aanbieden. Dat is het tweetal niet van plan. Het stadsbestuur is intussen naar de rechter gestapt om te voorkomen dat de twee een nieuwe kans de eed af te leggen wordt gegund.

De bemoeienis vanuit Beijing komt hier tussendoor. Formeel is het Nationaal Volkscongres het hoogste wetgevende orgaan in China en ook bevoegd interpretaties van de Basic Law in Hong Kong te geven. Dit is enkele malen eerder gebeurd en die bemoeienis is in Hong Kong slecht gevallen. Het stadsbestuur benadrukte dat zij niet om de interpretatie heeft gevraagd en dat het Nationaal Volkscongres hier zelf toe had besloten. Onafhankelijkheid van Hong Kong is voor de Chinese leiders onbespreekbaar. Als het beslist dat de twee Youngspiration-parlementariërs niet kunnen worden geïnaugureerd, moeten er nieuwe verkiezingen worden gehouden.

Gevolgen

Als het permanent comité van mening is dat volksvertegenwoordigers die zelfbeschikking van Hong Kong nastreven niet tot het stadsparlement worden toegelaten, zal dat tot grote consternatie leiden. Juristen waarschuwen dat zo'n beslissing internationaal en bij de bewoners zal leiden tot uitholling van het vertrouwen in het juridische systeem van Hong Kong. Ongetwijfeld zullen nieuwe demonstraties volgen.

Sixtus Leung ging nog verder; hij noemde de interpretatie het einde van het principe Eén Land, twee systemen. "Als deze logica stand houdt, waarom houden we dan nog verkiezingen? Waarom vragen we Beijing dan niet gelijk om kandidaten voor ons te nomineren?"