China plakt een paar jaar aan de oorlog

Het ministerie van onderwijs heeft dinsdag alle scholen en universiteiten opgeroepen hun studiemateriaal voor het begin van het nieuwe semester aan te passen. Volgens het ministerie begon de oorlog met Japan op 18 september 1931 en niet zoals tot nu toe de richtlijn is op 7 juli 1937. Daarmee is er nu dus sprake van een veertienjarige, in plaats van een achtjarige oorlog tegen Japan.

De ministeriële richtlijn bevat een aantal aanvullende eisen. Zo moeten geschiedenisboekjes de misdaden van Japanse troepen uitputtend beschrijven, de continuïteit van de strijd tegen de Japanse bezetter gedurende veertien jaar en de sleutelrol van de communistische partij daarin benadrukken. Ook moet worden onderstreept dat China het eerste slagveld was in de Tweede Wereldoorlog en het belangrijkste strijdtoneel in Azië tegen fascistische krachten.

Beginpunt

Chinese historici lieten de oorlog tot nu toe in 1937 beginnen. Op 7 juli van dat jaar vindt het zogeheten incident bij de Marco Polo-brug plaats. Japanse troepen beweren dat ze een man missen en willen daarom op Chinees grondgebied zoeken. Als de Chinese autoriteiten weigeren, gebruiken de Japanners dat als voorwendsel om China binnen te vallen.

Maar Japanse soldaten bevonden zich toen al zes jaar op het vasteland. Op 18 september 1931 ontploft er een bom bij een door Japan aangelegde spoorlijn in Mantsjoerije. De Japanners geven het lokale garnizoen de schuld en vallen aan. Daarna lopen ze vrij eenvoudig Mantsjoerije onder de voet en stichten daar een jaar later de vazalstaat Mantsjoekwo.

Where do I begin?

Er valt iets voor te zeggen dat de Chinese overheid de bomaanslag, ook wel het Mantsjoerije-incident genoemd, kiest als het begin van de oorlog met Japan. Maar er is natuurlijk ook een reden dat dit niet eerder is gebeurd. Mantsjoerije maakte in 1931 formeel geen deel uit van China. Na de val van de laatste keizer in 1911, verkeert het land in chaos en verschillende landsdelen, onder meer Mantsjoerije, verklaren zich onafhankelijk. Hoewel de regering van de Republiek China op dat moment anders beweert, heeft ze niets te zeggen in Mantsjoerije.

En ook op de 'doorslaggevende rol' van de communistische partij valt wel iets af te dingen. De Republiek China staat aanvankelijk onder leiding van Sun Yat-sen, die samenwerking zoekt met de communisten. Als hij in 1925 overlijdt, verzuurt de relatie tussen de nationalistische Kwomintang en de communisten. Dat leidt tot een slepende burgeroorlog waarin beide partijen nauwelijks oog hebben voor Mantsjoerije. Pas in 1937 bundelen nationalisten en communisten hun krachten in de strijd tegen Japan. Na de Tweede Wereldoorlog laait de burgeroorlog weer op en weten Mao's troepen de strijd in hun voordeel te beslissen.