Wat er ook gebeurt, geen arbitrage

Wang sprak in de Thaise hoofdstad op de tiende verjaardag van de samenwerking tussen China en de Asean. Maar het was geen feestrede. "We hopen dat de betrokken landen goede moed houden, het pad [van onderhandelingen] samen met ons bewandelen en geen dingen doen die de zaak alleen maar gecompliceerder maakt. En in het bijzonder niet de kwestie onderschatten en oude fouten opnieuw maken", aldus Wang.

China is woedend op de Filipijnen, omdat die vorige maand bij de VN arbitrage heeft aangevraagd over een territoriale kwestie. Beijing wijst internationale bemoeienis over grenskwesties af en wil noch met de VN, noch met de Asean onderhandelen.

China's legitieme rechten

De machtshebbers in het Chinese regeringscentrum Zhongnanhai zijn ervan overtuigd dat de internationale gemeenschap China zijn legitieme rechten wil onthouden om de invloed van het land klein te houden. Het wil alleen bilateraal onderhandelen, omdat het zich dan sterker voelt staan. China is van alle Asean-leden de belangrijkste handelspartner. De Chinezen beschuldigen andere landen van provocaties, terwijl ze zelf continu feiten op de grond proberen te creëren. Zo patrouilleert de Chines kustwacht bij eilanden die onder controle van andere landen staan en bouwt het legerbases en complete steden in omstreden gebied.

Voorafgaand aan de Asean-meeting sprak Wang met de voormalige Thaise vice-premier, Surukiat Sathirathai, die tegenwoordig voorzitter is van denktank die vrede in Zuidoost-Azië bestudeert. Territoriale conflicten kunnen maar op drie manieren worden opgelost, liet Wang in de marge van de ontmoeting aan journalisten weten.

Definitief of voorlopig

Volgens hem kunnen alleen rechtstreekse bilaterale onderhandelingen tot een definitieve oplossing leiden. De tweede manier is werken volgens de gedragscode waaraan de Asean-landen al jaren sleutelen. Die weg is echter langzaam en biedt alleen vrede en veiligheid op de korte termijn, omdat een definitieve oplossing wordt uitgesteld.

De derde manier is het gezamenlijk ontwikkelen van economische exploitatie van het gebied in afwachting van een definitieve oplossing. Betrokken landen kunnen gezamenlijk afspraken maken over visserijrechten en de exploitatie van bodemschatten. Op die manier kunnen de betrokken landen de rest van de wereld laten zien dat in de regio op basis van goede harmonie wordt gewerkt aan oplossingen die wederzijds voordelen brengen, aldus Wang.

Vierde weg

Het kwam blijkbaar niet in hem op dat het ook mogelijk is om territoriale kwesties aan het Internationaal Gerechtshof voor te leggen. Of toch wel: Wang zei -zonder de Filipijnen te noemen- dat een oplossing voor territoriale kwesties rond eilandjes, riffen en zandbanken in de Zuidchinese-Zee wordt gedwarsboomd door 'het gedrag van bepaalde landen' en voegde daar aan toe dat China 'dat niet opnieuw wil zien'.

Bij de Asean zijn de Filipijnen, Indonesië, Maleisië, Singapore, Thailand, Brunei, Birma, Cambodja, Laos en Vietnam aangesloten. Wang bezocht voor de Asean-bijeenkomst eerst Maleisië, en vliegt dan door naar Laos en Vietnam.