Controverse HK over inzet Chinese grenswachten

Krijgen Chinese grenswachten het voor het zeggen in het volgend jaar te openen treinstation in West-Kowloon? Als het aan het stadsbestuur van Hong Kong ligt wel. Zij willen ongeveer een vijfde van het station voor de hogesnelheidstrein tussen Guangzhou en Hong Kong verhuren aan de Chinese regering.

Het gaat dan om wachtruimtes voor vertrekkende passagiers, de perrons, ruimte voor paspoortcontroles en de treinen zelf. In die ruimtes wordt het recht van de Volksrepubliek van kracht. En dat is precies waar de schoen wringt.

Chinese invloed

Veel burgers van Hong Kong maken zich in toenemende mate zorgen over de invloed van China in hun stad. De aankondiging dat er midden in een van de drukste stadsdelen Chinese grenswachten op basis van het Chinese recht gaan opereren wakkert die onrust alleen maar aan.

Het stadsbestuur noemt die zorgen onterecht. Zij wijzen op de voordelen voor de reiziger; die hoeft alleen in Hong Kong door de douane om naar het 'vasteland' te reizen. Bovendien bestaat een dergelijke regeling al voor de bestaande treinverbinding; Hong Kong heeft tot volle tevredenheid een paspoortcontrole aan de Chinese zijde van de grens in het station van Shenzhen.

Polarisatie

Maar de discussie gaat allang niet meer over praktische voor- en nadelen. Het politieke klimaat in Hong Kong is zo gepolariseerd dat het pro-democratiekamp in het voorstel niets minder ziet dan een bewuste poging van de Chinese overheid om zijn macht te laten gelden over de stad en een uitholling van het Eén Land, Twee Systemen-principe dat Hong Kong een vergaande mate van autonomie garandeert.

Pro-democratiepolitici menen dat het voorstel in strijd is met de Basic Law en kondigen verzet aan. Maar de vraag is of dat effect zal hebben; het pro-democratiekamp heeft onvoldoende zetels om voorstellen te blokkeren, nadat een rechter twee weken geleden bepaalde dat vier gekozen volksvertegenwoordigers hun plek in de LegCo niet mogen innemen.

Hogesnelheidstrein

Het station West-Kowloon wordt momenteel gebouwd als eindpunt van de hogesnelheidstrein tussen Guangzhou en Hong Kong. Het traject tussen Guangzhou en Shenzhen is al in 2011 in gebruik genomen. Sinds 2010 wordt gewerkt aan een 26 kilometer lange tunnel voor het ontbrekende deel. Met de aanleg daarvan is elf miljard dollar gemoeid.