IMF: China moet schuldenberg nu echt aanpakken

China moet zijn fixatie op aanhoudend hoge economische groeicijfers loslaten, het financiële toezicht verbeteren, toekomstige risico's eerder signaleren en de reserves die banken moeten aanhouden weer geleidelijk verhogen. Dat zijn de belangrijkste aanbevelingen in een alarmerend IMF-rapport dat donderdag werd geopenbaard.

De opstellers prijzen president Xi Jinping beleefd voor zijn inspanningen de financiële sector te hervormen, maar constateren tegelijkertijd dat veranderingen niet ver genoeg gaan. Xi spreekt over 'het nieuwe normaal'; een langzamer, maar duurzamer groeitempo. Het rapport constateert dat de schulden sneller stijgen dan de economie.

Schuldenberg

Het periodieke rapport China Financial Sector Assessment Program is kritischer dan ooit tevoren over de staat van China's financiële systeem. De wereldeconomie was de afgelopen jaren in grote mate afhankelijk van de Chinese groeimotor. Nu de financiële crisis in het westen voorbij lijkt, is het voor het IMF tijd om de systeemrisico's van China aan te pakken.

Uiteraard wijzen de opstellers op de grote schuldenlast van het bedrijfsleven; die bedraagt inmiddels 165 procent van het bruto nationaal product. Maar belangrijker vinden zij dat er nog steeds volop wordt geleend aan projecten waarvan de winstvooruitzichten klein zijn. 

Zombiebedrijven

De schulden van particulieren zijn nog relatief bescheiden, maar groeien de laatste vijf jaar wel hard. Bovendien wordt met geleend geld met onroerend goed gespeculeerd. Als de huizenzeepbel knapt, kan dat gevolgen hebben voor China's bankensector. Zo ging het in 2008 in de Verenigde Staten ook. Ook wijzen de opstellers op de toenemende complexiteit van de financiële sector; dat maakt het moeilijker om risico's te overzien.

Het IMF deelt verder een tik op China's vingers uit waar het gaat om zombiebedrijven. Ondanks voornemens structureel verlieslatende (staats)bedrijven te saneren, gebeurt dit in de praktijk onvoldoende. De Chinese overheid is bang voor sociale onrust en vreest enorme afschrijvingen. Maar de opstellers concluderen dat dit een verkeerd signaal geeft aan beleggers, bedrijfsleiding en banken. Als zij nooit met een faillissement worden geconfronteerd, zullen ze steeds roekelozer worden geld te lenen.

Stresstest

De Chinese centrale bank aanvaarde donderdag in een reactie dankbaar het deel met de aardige woorden uit het rapport, maar bagatelliseerde de problemen die het IMF signaleert. De centrale bank liet weten dat het vertrouwen heeft in de stabiliteit van China's financiële systeem en benadrukte dat bij een stresstest de systeembanken in het allerslechtste scenario altijd nog over voldoende reserves zouden beschikken om hun verplichtingen na te komen.