China is nog niet uitgebouwd in Zuidchinese-Zee

China heeft zijn militaire aanwezigheid in het gebied in 2017 verder versterkt. Op zeven door China gecontroleerde landmassa's zijn het afgelopen jaar radarinstallaties, hangars, platforms en ondergrondse bunkers gebouwd. Dat meldt het Center for Strategic and International Studies, een Amerikaanse denktank, vrijdag op basis van satellietbeelden.

De meeste versterkingen vonden plaats op de Spratly- en Paracel-eilanden. Hier creëerde China in 2016 in totaal 1.248 hectare nieuw land om er havens en startbanen aan te leggen. Het afgelopen jaar is ruim 28 hectare bebouwd voor militaire doeleinden, aldus het rapport. Ook constateerde het CSIS dat Chinese straaljagers en militaire transportvliegtuigen de landmassa's hebben aangedaan. De rapporteurs spreken van een 'langzaam-ontwikkelende crisis'.

Betwist territoir

Het Chinese ministerie van buitenlandse zaken herhaalde vrijdag zijn bekende standpunt dat China het volste recht heeft om in zijn eigen territoir civiele installaties te bouwen en noodzakelijke militaire uitrusting te plaatsen. "Wij vermoeden dat bepaalde personen met een dubbele agenda proberen bergen van molshopen te maken", aldus woordvoerder Lu Kang.

Ook andere landen maken aanspraken op rotspunten, riffen en zandbanken in het gebied. Zo heeft China overlappende claims met Vietnam, de Filipijnen, Taiwan, Maleisië en  Brunei en betwist het visserijrechten in een gebied dat ook door Indonesië wordt geclaimd. Deze landen vinden dat China zich moet onthouden van militarisering van betwiste gebieden. Het Chinese persbureau Xinhua maakte vrijdag bekend dat de komende drie jaar tien satellieten worden gelanceerd om de gehele Zuidchinese-Zee dag en nacht in de gaten te kunnen houden.

Stille vooruitgang

In juli 2016 verwierp het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag een Chinese claim op het grootste deel van de Zuidchinese-Zee. Volgens de uitspraak heeft de zogeheten kaart met de negen strepen geen juridische waarde. Het Hof oordeelde bovendien dat geen enkele landmassa in de Spratly-archipel is te kwalificeren als eiland. Daarom kan geen land aanspraak maken op een exclusieve economische zone voor economische ontwikkeling.

Hoewel China publiekelijk liet weten de uitspraak naast zich neer te leggen, lijkt Beijing zich er in de praktijk redelijk aan te houden. Eerst bracht het centrale hooggerechtshof de wettelijke definitie van territoir meer in overeenstemming met het internationale recht. Er is sprake van een nieuwe status quo tussen China en de Filipijnen, waarbij Filipijnse vissers wordt toegestaan in door China gecontroleerd gebied te vissen. Bovendien is er vooralsnog een einde gekomen aan nieuwe Chinese landwinningsprojecten in de Zuidchinese-Zee. Het CSIS mag dan spreken van een zich langzaam-ontwikkelende crisis, in andere opzichten is juist weer sprake van enige stille vooruitgang.

Meer weten over het CSIS-rapport? Kijk dan op de site van deze denktank.