China brengt oproerpolitie onder gezag van partij

De bewapende volkspolitie is een paramilitaire organisatie, die wordt ingezet voor toezicht op plekken met een verhoogd risico, grensbewaking en oproer- en terreurbestrijding. Vanaf het nieuwe jaar wordt de organisatie rechtstreeks aangestuurd door twee partijorganisaties: het centraal comité en de centrale militaire commissie. Beiden worden voorgezeten door Xi Jinping, die president, partijleider en opperbevelhebber is.

De eenheden kennen nu nog een duale aansturing; zowel het kabinet als de centrale militaire commissie beslissen over de inzet van deze eenheden. Maar de aansturing door het bestuur wordt dus geschrapt, wat betekent dat ook lagere overheden niet meer zonder toestemming van Beijing de bewapende volkspolitie kunnen inzetten. Dat meldt persbureau Xinhua woensdag in een kort nieuwsbericht.

Binnenlandse veiligheid

Redenen voor de organisatorische wijziging worden in het bericht niet gegeven. Maar het Volksdagblad zal donderdag een commentaar publiceren, waarin staat dat de verandering nodig is om de veiligheid van China te garanderen en om het doel van een sterk leger te bereiken. De bewapende volkspolitie blijft een aparte divisie binnen het leger.

Van oudsher werd het gezag over de paramilitaire politie gedeeld tussen het openbaar bestuur en het leger, omdat de bewapende volkspolitie ook als reserve voor de krijgsmacht diende. Maar juist de afgelopen jaren is zijn rol in de binnenlandse veiligheid enorm gegroeid. De bewapende volkspolitie is de afgelopen tien jaar in omvang verdubbeld tot 1,5 miljoen leden, die steeds zwaarder bewapend op straat hun werk doen.

Loyaliteit aan de partij

In die zin was het niet onlogisch geweest als de controle juist exclusief onder het kabinet was gebracht. Maar het lijkt er op dat de partij zijn grip wil vergroten op de eenheden die zo'n belangrijke rol in de binnenlandse veiligheid spelen. De partij garandeert zich hiermee van de controle over de troepen die bij binnenlandse onrust moeten worden ingezet.

Eerder reorganiseerde Xi het Volksbevrijdingsleger, waarbij invloedrijke generaals die gewend waren zich met de politiek te bemoeien werden vervangen door enkele van zijn getrouwen. Natuurlijk was modernisering van de verouderde bevelsstructuur van het Chinese leger nodig, maar de reorganisatie was ook bedoeld om krijgsmacht direct onder leiding van de partij te brengen. Naast de paramilitaire bewapende volkspolitie kent China ook een gewone dienst voor het dagelijkse politiewerk, het bureau voor publieke veiligheid. Die agenten zijn herkenbaar aan hun blauwe uniform en doen doorgaans onbewapend hun werk.