VS arresteren ex-spion die mogelijk voor China werkte

De 53-jarige Jerry Chun Shing Lee werd dinsdag voorgeleid aan een rechtbank in New York die over zijn detentie moest beslissen. Uit de aanklacht blijkt dat hij een dag eerder is aangehouden nadat hij op vliegveld JFK op Amerikaans grondgebied landde. De openbaar aanklagers zeggen bewijs te hebben dat hij geheime informatie in zijn bezit heeft gehad. Hierop staat een maximum celstraf van 10 jaar.

Amerikaanse media brengen hem in verband met onbevestigde berichten dat de Chinese geheime dienst in de periode 2010-2013 een netwerk van CIA-informanten heeft ontmanteld. Volgens een artikel in New York Times zouden tenminste twaalf, mogelijk twintig Chinese burgers die door de Amerikaanse inlichtingendienst als spion waren geworven zijn ontmaskerd. Eén van hen zou standrechtelijk zijn geëxecuteerd. Als gevolg hiervan zou de informatiestroom uit China helemaal zijn opgedroogd.

Lee is de mol

De aanklacht rept nu nog alleen van het illegale bezit van geheime stukken. Volgens de Amerikaanse wet staat daarop een maximale celstraf van tien jaar. Ook wordt met geen woord gerept over China. Maar als Lee inderdaad de bron is van informatie over het ontmaskerde Chinese CIA-netwerk, dan zullen de openbaar aanklagers hem willen vervolgen voor spionage, waarvoor in ernstige gevallen de doodstraf kan worden opgelegd.

Het bewijs dat dinsdag is overlegd geeft wel aanleiding te denken dat Lee de mol is waarnaar in deze zaak werd gezocht. De FBI onderzocht in 2012 heimelijk zijn bagage en ontdekte twee opschrijfboekjes met operationele informatie, zoals namen en adressen van CIA-agenten en informanten en een lijst van plekken waar spionnen en informanten elkaar ontmoetten.

Spion

Lee is een tot Amerikaan genaturaliseerde Chinees. Vanaf 1982 werkte hij vier jaar in het Amerikaanse leger. In 1994 nam de CIA hem in dienst en was hij in verschillende landen werkzaam als spion. In 2007 vertrok hij bij de dienst en ging in Hong Kong wonen.

Als de FBI al in 2012 wist dat Lee ongeautoriseerd over geheime informatie beschikte, dan is onduidelijk waarom zij hem niet toen hebben aangehouden. Ook in 2013 werd Lee door de FBI ondervraagd.

UPDATE - Lee is in mei 2018 aangeklaagd voor samenzwering om geheime informatie te vergaren met als doel een buitenlandse mogendheid te helpen. Ook wordt hem het illegale bezit van geheime defensiedocumenten ten laste gelegd. Volgens rechtbankstukken zou Lee in 2010 zijn ingegaan op het verzoek van twee Chinese inlichtingenofficieren geheime informatie te verkopen. De aanklagers zeggen dat Lee niet kan verklaren hoe hij aan grote sommen geld is gekomen; ook zou hij hebben gelogen over reizen naar China. Op basis van deze aanklacht zou hem een levenslange gevangenisstraf kunnen worden opgelegd.

UPDATE II - Lee heeft in mei 2019 voor de Amerikaanse rechter erkend dat hij voor de Chinese overheid heeft gespioneerd. Volgens openbaar aanklagers zijn op basis van gegevens die Lee heeft verkocht zeker twintig Chinese informanten van de CIA ontmaskerd en gevangen gezet of gedood.