Google gaat het weer proberen in China

Codenaam Dragonfly, vuurvlieg. Zo zou het project heten voor een nieuwe zoekmachine die Google voor de Chinese markt ontwikkelt. Deze zoekmachine voldoet aan alle eisen die de Chinese overheid stelt, dus geen zoekresultaten die verwijzen naar geblokkeerde websites of naar gevoelige onderwerpen als de Tiananmenopstand of de inkomens van de partijtop.

Het project wordt woensdag onthult door het Amerikaanse webzine The Intercept. Zij hebben documenten over het project ingezien die zijn gelekt door een anonieme Google-medewerker die principiële bezwaren heeft tegen een zoekmachine die aan de Chinese censuur is aangepast. De bron is bang dat een knieval voor China zal betekenen dat andere landen hetzelfde van Google zullen eisen. Google ontkent het project niet, maar geeft verder ook geen commentaar.

Zwarte lijsten

Volgens The Intercept wordt er sinds het voorjaar van 2017 aan een app gewerkt waarmee Chinese internetgebuikers op Android-telefoons kunnen zoeken. Er zou inmiddels een app gereed zijn en aan de Chinese autoriteiten voor goedkeuring overlegd. Komt die er, dan kan Google die binnen zes tot negen maanden in China uitrollen.

Er wordt in het diepste geheim aan gewerkt; binnen Google zijn maar een paar honderd medewerkers van Dragonfly op de hoogte, blijkt uit de documenten. Om in China te kunnen werken zal een joint venture met een niet nader genoemde Chinese partner worden opgericht; dat is in China's ict-sector gebruikelijk. Dit bedrijf wordt verantwoordelijk voor het handhaven van de zwarte lijsten met geblokkeerde websites, waar Google nu zelf nog opstaat, en ongewenste zoektermen. Wie niet aan de regels voldoet, verliest zijn vergunning.

Andere tijden

Google was in de periode 2006-2010 al actief met een speciale zoekmachine voor de Chinese markt. De internetgigant kreeg daar toen veel kritiek op. In maart 2010 trok Google zich uit China terug, naar eigen zeggen omdat het niet langer mee wilde werken aan het censureren van zoekresultaten.

Maar tijden veranderen. De in oktober 2015 aangetreden topman van Google Sundar Pichai liet al eerder blijken dat hij zijn oog op 750 miljoen Chinese internetgebruikers had laten vallen. "Ik hecht eraan gebruikers in alle hoeken van de wereld van dienst te zijn. Google is er voor iedereen. Ik wil ook in China klanten helpen", zie Pichai een paar maanden na zijn aantreden op een congres. Hij zei het er niet bij, maar hij wil natuurlijk ook zijn adverteerders een wereldwijd publiek bieden.

Beter dan Baidu

In december kondigde Google de opening aan van een onderzoekscentrum in Beijing. In mei van dit jaar introduceerde Google twee kleinere onlinediensten op de Chinese markt, een spelletje en een Google Translate-app. Volgens The Intercept gebeurde dat nadat Pichai een succesvolle ontmoeting had gehad met Wang Huning, kersvers lid van het permanente comité van het politbureau. Hij is onder meer verantwoordelijk voor de propaganda-afdeling van de communistische partij.

Maar een Chinese Google is natuurlijk de hoofdprijs. Op termijn zou dit ook kunnen betekenen dat andere Google-diensten, zoals YouTube en Gmail voor China beschikbaar komen. Los van de benodigde toestemming van de Chinese autoriteiten, hangt introductie van de Chinese Google van nog een voorwaarde af: Google heeft zichzelf de eis gesteld dat zijn zoekapp beter moet werken dan die van Baidu, de zoekmachine die het meest in China wordt gebruikt (marktaandeel 80 procent).

UPDATE - Een Chinese staatskrant voor de financiële sector ontkende donderdag op basis van 'relevante bronnen bij de centrale overheid' dat Google's aanvraag momenteel wordt behandeld. Toch komen westerse media met meer steeds details over het plan. Volgens de Amerikaanse techwebsite The Information werkt Google aan een tweede app voor de Chinese markt, waarmee gebruikers op basis van persoonlijke voorkeuren nieuwsberichten ontvangen.