Vijf vragen: China beschuldigd van hacken Clinton

Beschuldigingen van Trump. Via Twitter neem ik aan?

Inderdaad. In de nacht van dinsdag op woensdag (Amerikaanse tijd) stuurde de president twee tweets uit. In de eerste verwees hij naar openbaring van een niet nader genoemd rapport, waarin zou staan dat China verantwoordelijk is voor het hacken van de persoonlijke e-mailserver van Hillary Clinton. In de tweede riep hij de FBI en het ministerie van jusititie op dit zorgvuldig te onderzoeken. 

Clintons server was toch door de Russen gehackt?

Nee, zo zit het niet helemaal. Amerikaanse inlichtingendiensten kwamen vorig jaar tot de conclusie dat Rusland geprobeerd heeft om de presidentsverkiezingen van 2016 te beïnvloeden. Vorige maand werden door speciale aanklager Robert Mueller twaalf Russische officieren van de Russische inlichtingendienst GROe aangeklaagd voor het hacken van computers van Clintons campagneteam en de Democratische partij. 

Maar die aanklacht heeft niets te maken met de persoonlijke e-mailserver van Clinton. Daarover ontstond tijdens de presidentiële campagne een controverse. Clinton had toen ze minister van buitenlandse zaken was voor haar werk mails via haar eigen computerserver verstuurd. Dat is in strijd met de Amerikaanse regelgeving (alle correspondentie, ook elektronisch moet zijn terug te vinden), maar bovendien onvoorzichtig. Je mag aannemen dat de computernetwerken van de Amerikaanse overheid veel beter beveiligd zijn dan die van particulieren.

De FBI deed onderzoek en kwam tot de conclusie dat Clinton roekeloos had gehandeld door vertrouwelijke en geheime informatie via haar eigen server te versturen. Maar in het rapport staat ook dat er geen aanwijzingen zijn dat iemand die mails heeft onderschept. Als Trump in zijn tweets zegt dat China Clintons mailserver heeft gehackt, dan komt hij dus met een nieuwe beschuldiging.

En, is het waar?

Ik wou dat ik het wist. Sowieso is het bij computerhacking altijd lastig te bewijzen wie erachter zit. En bij Trump moet je altijd maar afwachten wat er waar is van wat hij beweert als hij midden in de nacht zit te twitteren.

In april 2017 zei Trump ook al dat China betrokken was bij het hacken van de democratische partij; zonder bewijs en zonder er later op terug te komen. Ook dit keer weten we (nog) niet wat het rapport is waar Trump in zijn eerste tweet naar verwijst. Is hem dat aangereikt door zijn veiligheidsdiensten? Dan is het iets om serieus naar te kijken.

Maar het kan ook zijn dat hij verwijst naar een bericht van de conservatieve website The Daily Caller. Het Engelse woord 'report' betekent zowel rapport als bericht. Die site publiceerde maandag als eerste een artikel, gebaseerd op twee anonieme bronnen, dat China in de Clinton-server had zitten neuzen.

Ik ben natuurlijk geen Amerika-deskundige, maar duidelijk is wel dat Trump dit bericht niet slecht uitkomt. Het onderzoek van Mueller hangt als een zwaard van Damocles boven de president en zijn medewerkers. Het bericht over Chinese inmenging zaait opnieuw verwarring. Stel dat Mueller hier serieus aandacht aan moet besteden; dat zou het onderzoek naar Russische bemoeienis met de Amerikaanse verkiezingen enorm vertragen.

Ja, ho ho. De Amerikanen hebben China toch al eerder beschuldigd van computerhacking?

Zeker, het is zelfs een van de grootste twistpunten tussen beide landen. De VS beschuldigen China al jarenlang van cyberspionage. Maar tot nu toe ging het alleen om economische en militiaire spionage. Net zoals er onlangs Russen zijn aangeklaagd, overkwam dat vijf Chinezen van het Volksbevrijdingsleger in 2014 ook. Zij werden beschuldigd van het stelen van Amerikaanse bedrijfsgeheimen via een computerinbraak.

China ontkent die beschuldigingen stelselmatig. Het land zegt zelf slachtoffer te zijn van buitenlandse hackers, ook uit de VS. Het Chinese ministerie van buitenlandse zaken was er woensdag als de kippen bij om Trumps beschuldiging te weerleggen. Volgens woordvoerdster Hua Chunying zijn de beschuldigingen nergens op gebaseerd: "China is een vaste verdediger van cyberveiligheid. Wij zijn fel tegenstander en treden ferm op tegen elke vorm van internetaanvallen en het stelen van geheimen."

En gij geleuft dat?

Nee, alle landen in de wereld bedienen zich van spionage. De mate waarin hangt af van hun technologische en financiële mogelijkheden. Natuurlijk bedrijft China spionage. En glashard ontkennen doen ook alle landen.

De aanwijzingen dat op stelselmatige wijze wordt geprobeerd de technologische achterstand op het westen in te halen door kennis te stelen zijn groot. Misschien komt dat initiatief van Chinese (staats)bedrijven zelf, misschien wordt het door de overheid georkestreerd. Een motief is er zeker: nieuwe technolgie ontwikkelen is tijdrovend en duur. Stelen is veel makkelijker.

Ook in Nederland wijzen de AIVD en MIVD al enkele jaren op het gevaar van Chinese cyberspionage. Toen begin dit jaar een grote Nederlandse handelsmissie naar China vertrok, kregen deelnemers een expliciete waarschuwing van de Nederlandse overheid. Ze konden maar beter niet hun eigen smartphone, laptop of originele documenten met zich meenemen. Deelnemers aan Britse missies krijgen dit advies al jaren.

Dus dat de Chinezen volop spioneren, dat lijkt wel zeker. Voor zover we weten betreft dat tot nu toe vooral militaire en economische gegevens. Maar er is tenminste een voorbeeld van politieke spionage door China. Die speelt ook nog eens in Nederland, maar heeft merkwaardig genoeg nooit veel aandacht gekregen. Volgens een Amerikaans internetbeveligingsbureau dat ook voor de VN werkt is in de zomer van 2015 geprobeerd spyware te installeren op de site van het Permanent Hof van Arbitrage in Den Haag. Dat hof was toen bezig met de behandeling van een Filipijnse klacht over zeggenschap over de Zuidchinese-Zee. De internetbeveiligers zeiden toen dat het waarschijnlijk Chinese hackers waren die de computerinbraak hadden gepleegd.