Kijktips: China-documentaires op IDFA 2018

Anni (China, 2018, 78 min.): regisseur Rikun Zhu filmt de strijd van activist Zhang Lin. Wanneer Zhang zonder officiële toestemming naar een andere stad verhuist, wordt zijn dochtertje Anni de toegang tot school ontzegd.

Op het pleintje bij haar school ontstaat een klein maar volhardend protest. De deelnemers maken met spandoeken kenbaar wat er speelt, plaatsen berichten op het Chinese socialmediaplatform Weibo en gaan voorzichtig met omstanders in gesprek. (do 15, vr 16, za 17, zo 18 en vr 23 november)

 

Chinese Portrait (China, 2018, 79 min.): Passagiers in een trein, toeristen op het strand, fabrieksarbeiders, boeren, bouwvakkers, studenten. In een reeks portretten legt speelfilmregisseur Wang Xiaoshuai (Frozen, Beijing Bicycle, 11 Flowers) de stand van zijn land vast. 

Ieder portret bestaat uit een longshot, vastgelegd met een onbeweeglijke camera, waarin mensen roerloos poseren. Toch is er altijd wel ergens in het beeld beweging: dieren, toevallige passanten en kinderen houden zich niet aan zijn script. Het levert fascinerende beelden op, als bewegende foto's. 

Het moderne China dat de regisseur laat zien, is een verzameling van nieuwbouw, oude binnenplaatsen, vervallen industrieterreinen, platteland en grote stad. Vooral de eindeloze hoeveelheid bouwprojecten valt op. (ma 19, wo 21, do 22, vr 23 en za 24 november)

 

Dancing in the Wind (China, 2018, 89 min.): Film van Yue Ting over subculturen die dankzij sociale media een breed publiek bereiken en zo de aandacht van de autoriteiten trekken. De Chinese veteraan en voormalig kapper Gu Donglin, die zich vanwege zijn felrood geverfde haar de bijnaam Red-Hair Emperor heeft aangemeten, woont samen met zijn tienerdochter en een wisselend groepje jonge volgers in de stad Zhengzhou. Midden in hun kleine en overvolle appartement prijkt het statief met de smartphone, vanwaar regelmatig live webcasts de wereld ingaan.

Red-Hair Emperor organiseert live events in parken en op pleinen in de stad. Hier wordt gedanst in een stijl die bekend staat als ‘awkward dancing’ en bestaat uit inderdaad soms tamelijk maffe bewegingen. De autoriteiten proberen de rage, die ze als ‘vulgair’ bestempelen, de kop in te drukken en stuurt de dansers weg, maar dankzij de smartphone weet Red-Hair Emperor een steeds groter publiek te bereiken. (vr 16, zo 18, do 22 en vr 23 november)

 

Dead Souls (Zwitserland/Frankrijk/Hong Kong, 2018, 495 min.): Regisseur Wang Bing wordt ook wel de archeoloog van China's verzwegen geschiedenis genoemd. Dit keer tekent hij verhalen op over de heropvoedingskampen in de Gobiwoestijn, waar vele Chinese mannen vanaf eind jaren vijftig stierven onder de Anti-Rechtse Campagne van de Communistische Partij. Hongersnood, eenzame opsluiting, martelingen – met bewonderenswaardige kalmte vertellen de overlevenden voor het eerst hun verhaal.

Wang Bing werkte twaalf jaar aan zijn imposante film van maar liefst meer dan acht uur, waarvoor hij 120 mensen interviewde. Ook speurde hij met zijn camera naar sporen in de woestijn. (do 22 november)

 

The Land of Peach Blossoms (China, 2018, 99 min.): In een wolkenkrabber in Chongqing is een uniek restaurant gevestigd. Wie dineert aan de grote ronde tafel wordt opgenomen in een spectaculaire show met dans en martial arts, geïnspireerd door oude tradities en hedendaags patriottisme. De oprichter en autoritair leider van het bedrijf dwingt achter de schermen een strikt collectivisme af. Eigen opvattingen zijn uit den boze, doen en denken zoals de Leider voorschrijft is zaligmakend.

The Land of Peach Blossoms laat in observerende stijl zien hoe ver de veelal jonge personeelsleden aanvankelijk in deze hersenspoeling meegaan. Terwijl de boze tirades van de Leider heftiger worden, ontstaan er barsten in het geloof van zijn team. Het slopende werkregime en de schamele beloning helpen niet mee in deze metafoor voor het huidige China van filmmaker Mingying Zhou. De titel is ontleend aan een oude fabel van Tao Yuanming over een utopische gemeenschap. (vr 16, za 17, ma 19, wo 21 en zo 25 november)

 

The Silk and the Flame (China/VS, 2018, 87 min.): Yao is een dertiger die in het moderne Beijing het inkomen verdient waar zijn ouders en de gezinnen van zijn broer en zus in hun veraf gelegen dorp allemaal van leven. De Amerikaanse regisseur Jordan Schiele, een vriend van Yao, is erbij als hij zijn familie bezoekt voor de viering van het nieuwe jaar en filmt een prachtig zwart-wit portret van de gespannen familiedynamiek.

De vader is door een beroerte geheel afhankelijk van de zorg van zijn vrouw en praat niet meer. De moeder is sinds haar vijfde doof en drukt zich uit in een eigen gebarentaal. De verwachting dat Yao gaat trouwen rust, ook onuitgesproken, zwaar op zijn schouders. Over zijn homoseksualiteit spreekt hij alleen in een lange, door de film heen geweven monoloog. Openhartig vertelt hij hoe de levens van zijn ouders getekend zijn door de Chinese geschiedenis, over de druk om te voldoen aan de wensen van anderen en hoe makkelijk je daarbij vergeet waar je zelf eigenlijk staat. (do 15, vr 16, ma 19, do 22 en za 24 november)

 

Soyalism (Italië, 2018, 65 min.): Klassieke onderzoeksdocumentaire van Enrico Parenti en Stefano Liberti over het verband tussen groeiende voedselhonger in China en het kappen van het amazonegebied. De gehele keten van de varkensindustrie wordt gevolgd. Van enorme sojaplantages in het Braziliaanse regenwoud tot aan hypermoderne slachthuizen in China, waar een woordvoerder trots vertelt dat er maar liefst zeshonderd varkens per uur kunnen worden geslacht.

De film beschrijft hoe sinds de jaren zeventig een aantal machtige corporaties langzaam maar zeker de gehele industrie in handen heeft genomen. Van de voedselvoorziening voor het vee, die voornamelijk uit soja bestaat, tot aan de slachthuizen en de distributie van het eindproduct. Door middel van interviews en animaties worden de desastreuze gevolgen voor mens en natuur van die alsmaar toenemende industrialisatie van de voedselindustrie inzichtelijk gemaakt. (zo 18, ma 19, di 20, za 24 en zo 25 november)

 

Up the Mountain (China, 2018, 126 min.): Kunstenaar Shen Jianhua is jaren geleden uit Shanghai verhuisd naar een afgelegen bergdorp. Hier geeft hij tekenlessen. In het landhuis van de meester-schilder is het een zoete inval van schilderende gasten. Een van Shens leerlingen raakt onder de indruk van zijn moderne levensstijl en vraagt zich af of hij met zijn nieuwe vrouw naar de grote stad zal verhuizen.

Oudere dames maken ondertussen kleurrijke schilderijen van wat er allemaal gaande is in het dorp: het nieuwjaarsfeest, pasgeboren kittens, een kookfestijn. Regisseur Zhang Yang vangt hun toevallige, soms komische gesprekken op en volgt hun kalme dagritme. Zhang vangt zo het leven in de bergen: de warmte van het haardvuur, het geluid van geknakte maïskolven, het pruttelen van de vissoep. (za 17, wo 21, do 22, vr 23 en zo 25 november)

 

Meer informatie over de films, lokaties en voor het boeken van tickets ga je naar de site van IDFA.

donderdag 8 november 2018