Vijf vragen over valutamanipulatie van de yuan

Wat is er nu weer aan de hand?

Maandag zakte de koers van de Chinese munt door de psychologisch belangrijke grens van zeven yuan per dollar. Het is de laagste koers sinds 2008.

President Trump reageerde op Twitter woedend op het nieuws. Hij beschuldigt China ervan de koers opzettelijk te laten dalen om zo het effect van Amerikaanse importheffingen te dempen. Dinsdag kwam het Amerikaanse ministerie van financiën met een verklaring dat het China formeel van valutamanipulatie beschuldigt en een klacht bij het Internationaal Monetair Fonds indient.

Wat zijn de gevolgen van die klacht?

Formeel zijn die niet zo groot. Het IMF ziet toe op de internationale monetaire orde en zal een onderzoek instellen. Dat zal enige tijd in beslag nemen en het is niet gezegd dat het IMF Amerika in het gelijk zal stellen.

Maar de klacht is toch van groot belang omdat het een verdere escalatie van de handelsoorlog inluidt. In plaats van dat Amerika en China onderhandelen om hun meningsverschillen samen op te lossen, wordt het aantal onderwerpen waarover zij kibbelen alleen maar groter.

Waarom gingen maandag wereldwijd de beurzen onderuit?

Beleggers houden niet van onzekerheid. Zolang de handelsoorlog voortduurt staan rendementen onder druk en worden nieuwe investeringen uitgesteld. Om de markten gerust te stellen zei Trump voortdurend dat een akkoord dichtbij was en dat hij nieuwe heffingen uitstelde. Maar vorige week brak hij daar zelf mee. Nu het erop lijkt dat de handelsoorlog eerder intensiveert dan luwt, vrezen beleggers dat de wereldwijde economie minder snel groeit dan zou kunnen. Zelfs het R-woord wordt al gefluisterd: recessie.

Gevreesd wordt dat de Amerikaanse klacht bij het IMF een voorbode is van een nieuwe ronde van importtarieven op Chinese producten. De Amerikanen hebben al heffingen ingevoerd of aangekondigd op de totale import uit China. Vermeende valutamanipulatie zou een voorwendsel kunnen zijn om nog hogere heffingen op te leggen dan 25 procent.

Maar de koers van de yuan is toch ook flink gedaald. Hebben de Amerikanen niet gewoon een punt?

In een verklaring van de Chinese centrale bank staat dat zij er niet op uit is een valuta-oorlog te beginnen en is de koers bijgesteld vanwege marktomstandigheden. Daarbij wordt verwezen naar de aankondiging die president Trump op 1 augustus deed om Chinese import met een waarde van 300 miljard dollar extra te belasten. De Chinezen zeggen dus dat het Amerika's eigen schuld is dat de koers van de yuan verzwakt.

De Amerikanen op hun beurt zeggen dat de Chinese centrale bank weinig tot niets heeft gedaan om de yuan te ondersteunen, bijvoorbeeld door valutareserves te verkopen. Sommige economen wijzen erop dat de devaluatie er al enige tijd aan zat te komen. De Chinese economie groeit niet meer zo hard als voorheen. En de voortdurende handelsoorlog wil ook niet helpen. Zij wijzen erop dat de devaluatie ook belangrijke nadelen voor China heeft. Denk alleen maar aan de inkoop van grondstoffen op de wereldmarkt en het betalen van buitenlandse leningen; dat wordt nu duurder voor China. Ook dreigt op termijn kapitaalvlucht; rijke Chinezen en bedrijven willen hun bezit dan in een sterkere munt onderbrengen.

Als ik jou zo hoor is de handelsoorlog nog niet voorbij?

Dat denk ik ook niet. Handelsoorlogen zijn eenvoudig en snel te winnen, zei president Trump anderhalf jaar geleden nog. Zijn tactiek van het mes op de keel heeft echter niet het gewenste effect gehad. De inzet wordt voortdurend verder verhoogd. Ook wordt in China steeds meer getwijfeld aan de Amerikaanse motieven: gaat het hen werkelijk om een evenwichtiger handelsbalans, of willen de Verenigde Staten hun wil aan China opleggen?

Dat alles maakt het voor de Chinese president Xi Jinping alleen maar moeilijker om te bewegen. Ondertussen neemt de schade in de vorm van gemiste economische groei steeds verder toe. In China en de VS allereerst. Maar in toenemende mate ook daarbuiten. Deze handelsoorlog kent vooralsnog alleen maar verliezers.