Vijf vragen over 39 dode Chinezen in Engeland

Wat is er precies aan de hand?

In de vroege woensdagochtend werden Britse hulpdiensten naar een vrachtwagen gestuurd die op een industriegebied bij Grays stond. Omstreeks half twee constateerden ambulancemedewerkers dat er zich in de oplegger van de combinatie meerdere doden bevonden en schakelden de politie in.

Uit nader onderzoek blijkt dat zich aan boord de levenloze lichamen van 31 mannen en acht vrouwen bevonden. Een van de vrouwen is mogelijk minderjarig. De Britse politie maakte donderdag bekend dat de slachtoffers waarschijnlijk uit China afkomstig zijn.

Wat we nu zeker weten is dat de aanhanger met een veerdienst vanuit Zeebrugge naar Purfleet, vlakbij Londen, is overgestoken. De container is dinsdagmiddag om 14.49 uur in Zeebrugge bij de boot afgeleverd, dezelfde middag vertrokken en om 1.05 uur in Engeland aangekomen. Daar is de oplegger opgepikt door een 25-jarige Noord-Ierse man.

De politie is een onderzoek gestart naar wat zij een 'georganiseerde criminele bende' noemen. Daartoe werden donderdag drie woningen in Noord-Ierland doorzocht.

 

Hoe zijn de 39 precies om het leven gekomen?

Daar wordt nu forensisch onderzoek naar gedaan. Maar twee mogelijke oorzaken liggen voor de hand. De slachtoffers kunnen zijn gestikt, als ze zich urenlang in een hermetisch afgesloten ruimte hebben bevonden.

Een andere mogelijkheid is dat ze door onderkoeling zijn gestorven. De aanhanger waarin ze zijn gevonden was een koelwagen. Het zou zomaar kunnen dat om geen argwaan te wekken de koelmotor heeft gelopen. Een vergissing bij het instellen of een defecte thermostaat kan er dan zomaar voor zorgen dat de temperatuur tot 25 graden onder nul daalt. Dat houdt niemand lang vol.

 

Waarom zouden mensen zo'n gevaarlijke overtocht maken?

Het Verenigd Koninkrijk is populair om je te vestigen. Maar legaal is dit voor veel mensen buiten de Europese Unie bijna niet mogelijk. Hier komen mensensmokkelaars om de hoek kijken. Lange tijd maakten die gebruik van valse papieren om mensen over de grens te krijgen.

Maar moderne paspoorten en visa zijn niet zo makkelijk na te maken en de detectiemethoden op internationale vliegvelden zijn veel nauwkeuriger geworden. Bovendien moeten mensen buiten de EU biometrische gegevens afstaan alvorens ze de benodigde reispapieren krijgen om naar Europa te reizen. Dat maakt misbruik door anderen vrijwel onmogelijk.

Mensensmokkelaars hebben dan ook hun werkwijze veranderd. Zij maken gebruik van de enorme goederenstromen door Europa. Die worden vooral administratief gecontroleerd en soms vinden er steekproeven plaats of wordt met speurhonden, scanners, warmtedetectie of CO2-metingen bekeken of er zich personen tussen de vracht bevinden.

Voor gekoelde vracht gelden speciale protocollen. Een koelwagen wordt op de plek waar hij is geladen verzegeld. De douane zal hem onderweg niet openen, zolang het zegel intact is ten teken dat er door niemand met de vracht is gerommeld of aan boord is geklommen. Het idee is gebaseerd op vertrouwen en enorme boetes. Een transporteur die er misbruik van maakt verliest het privilege om op deze eenvoudige manier vracht door Europa te versturen.

 

Hoe waarschijnlijk is het dat de slachtoffers inderdaad Chinees zijn?

Chinezen kunnen tegenwoordig eenvoudiger naar het buitenland reizen dan vroeger. Dat betekent echter niet dat zij overal welkom zijn om zich te vestigen. Algemeen wordt wel aangenomen dat het aantal Chinezen dat naar Europa wordt gesmokkeld steeds verder afneemt, naarmate het welvaartsniveau en toekomstperspectief in eigen land beter wordt.

Dat neemt niet weg dat er natuurlijk altijd mensen zijn die hopen dat het gras elders groener is. Zeker als ze al ergens familie hebben die hoog opgeeft van hun nieuwe thuisland kan de verleiding groot zijn om het ook te proberen.

We weten dat het vaker voorkomt. In 2000 was er een vergelijkbaar drama als nu in Grays. Toen werd in Dover een aanhanger aangetroffen waarin zich de lichamen van 58 gestikte Chinezen bevonden.

Tenslotte zou het ook om uitgeweken Oeigoeren kunnen gaan die het in eigen land niet meer zien zitten. Voor deze minderheidsgroep is het vrijwel onmogelijk om over reispapieren te beschikken; de Chinese overheid geeft zelden toestemming om naar het buitenland te reizen. Omdat de westgrens van China goed wordt bewaakt, proberen zij via China's zuidgrens het land te verlaten. Zij zijn kansrijk om in Europa asiel aan te vragen. Binnen de EU geldt de regel dat asiel in behandeling wordt genomen in het eerste land waar je je meldt. Dus wie als einddoel het Verenigd Koninkrijk voor ogen heeft zal zich eerst naar dat land moeten laten smokkelen.

 

Is de kans aanwezig dat smokkelroutes ook via Nederland lopen?

Dat is niet alleen denkbaar, maar gezien de enorme vrachtstromen die via ons land lopen ook heel aannemelijk. De politie en marechaussee halen regelmatig verstekelingen uit vrachtwagens in Rotterdam en IJmuiden.

Ook zijn er aanwijzingen dat Chinezen via ons land worden gesmokkeld. In april werd een minderjarige Chinese jongen op Utrecht Centraal aangetroffen. Hij beschikte niet over papieren en deed de politie geen enkele mededeling, ook niet met behulp van een Chinese tolk. Er was echter niemand als vermist opgegeven. Mogelijk toch iemand die op een mensensmokkeltocht de groep is kwijtgeraakt.

In 2015 werd het lichaam van een dode Chinees in de Vecht gevonden. Opnieuw: geen papieren en geen vermissing. De man is anoniem begraven. Ook hier zou het zomaar kunnen dat het om iemand gaat die op de smokkelroute is overleden, waarna het lichaam is gedumpt. En die vrachtwagenchauffeur van die tragische gebeurtenis in Dover in 2000, dat was de Nederlander Perry W. 

UPDATE - Een paar dagen na de vondst van de lichamen is de aandacht van de politie verschoven naar Vietnam. Daar zouden familieleden van de slachtoffers tekstberichten hebben ontvangen, waaruit blijkt dat hun geliefden met zuurstoftekort kampten, terwijl zij zich in een vrachtruimte van een vrachtwagen bevonden op weg naar Engeland. 

donderdag 24 oktober 2019