Plenum: oude rijstwijn in nieuwe zakken

China kampt met toenemende risico's en uitdagingen in binnen- en buitenland. En ook dit keer is het antwoord van de partij een steviger grip op de samenleving die voor stabiliteit moet zorgen. China moet voort op de ingeslagen weg, redeneert de top, vanwege het bewezen succes van het systeem van socialisme met Chinese karakteristieken en China's bestuursssyteem. Het gecentraliseerde en verenigde leiderschap van de partij is daarbij doorslaggevend in "oost, west, zuiden, noorden én het centrum".

Ideologische controle moet worden versterkt en nieuwe maatregelen moeten het vertrouwen van de burger in het bestuur versterken. "We moeten ons culturele zelfvertrouwen versterken, de richting van een geavanceerde socialistische cultuur ferm aangrijpen, ons laten bezielen door de vitaliteit van onze nationale cultuur en bouwen aan een Chinese levenskracht, Chinese waarden en Chinese macht", aldus het communiqué.

Herhaling van zetten

Een belangrijke partijbijeenkomst als het plenum, waarbij de 370 machtigste  partijleden achter gesloten deuren de koers van China bepalen, kan natuurlijk nooit helemaal zonder bombastische retoriek. Maar dit jaar is het slotcommuniqué dat na afloop van vier volle vergaderdagen werd verspreid wel erg veel herhaling van zetten.

Over economie staat er in het communiqué niet veel meer dan dat de staatssector geconsolideerd en ontwikkelt moet worden, en dat de private sector aangemoedigd, gesteund en begeleid moet worden. Dat is al jaren formeel het Chinese beleid.

Handelsoorlog

De Chinese economische groei vertraagt steeds verder. De export staat onder druk vanwege de handelsoorlog met de Verenigde Staten en Chinese consumenten houden de hand op de knip vanwege de economische onzekerheid. Chinese bedrijven die uitvliegen ondervinden steeds meer tegenkracht in het buitenland. In financieel centrum Hong Kong zorgt aanhoudende onrust voor het eerst sinds tijden zelfs voor krimp (-3,2 procent in het derde kwartaal).

Het is een tweede natuur voor Chinese leiders om bij onzekerheid vooral stabiliteit na te streven. In hun woordenboek staat dat gelijk aan meer controle en ideologische sturing. Maar dat is niet wat China nodig heeft. Economische groei en nieuwe banen zijn de afgelopen jaren gegenereerd door de private sector. Die zijn gebaat bij meer bewegingsruimte in plaats van minder.

Boze buitenwereld

De staatssector moet hoognodig worden verlost van zombiebedrijven. Zij zuigen het geld op dat in innovatie moet worden gestoken. Het systeem van rechtszekerheid moet worden versterkt. In de huidige situatie was een krachtig signaal dat China handelsbarrières wil slechten en zich verder openstelt voor buitenlandse investeringen wel het minste geweest.

Het kan zijn dat in de komende dagen aanvullingen en concrete maatregelen bekend worden gemaakt. Maar waarschijnlijk is China even met zichzelf bezig en keert het mokkend de rug naar de boze buitenwereld.